каўту́н, -у́, м.

1. Хвароба скуры на галаве, пры якой валасы зблытваюцца і зліпаюцца ў камяк.

К. марудна вылечваецца.

К. і ў коней бывае.

2. мн. -ы́, -о́ў. Валасы (разм., пагард.).

Прычашы свае каўтуны.

|| прым. каўту́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

галу́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Круглы камяк, шарык, скачаны з чаго-н. мяккага.

Г. цеста.

2. мн. Страва ў выглядзе клёцак з дранай бульбы або мукі, звараная на булёне ці на малацэ.

|| прым. галу́шачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

камячы́ць, -мячу́, -ме́чыш, -ме́чыць; -ме́чаны; незак., што.

1. Рабіць камякі, ляпіць што-н. з чаго-н. мяккага, рыхлага.

К. шарыкі з гліны.

2. Сціскаць у камяк, мяць (пра кулак).

К. кулакі.

|| зак. пакамячы́ць, -мячу́, -ме́чыш, -ме́чыць; -ме́чаны і скамячы́ць, -мячу́, -ме́чыш, -ме́чыць; -ме́чаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прака́шляцца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

Прачысціць горла кашлем; адкашляцца. Варухнулася ў .. [Версана] на гарляку вострая бугрынка, нібы каўтнуў даўкі камяк, пракашляўся. Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ссо́хнуцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -нецца; ссо́хся, ссо́хлася; зак.

1. Перасохнуць, стаць зморшчаным, пакарабаціцца.

Боты ссохліся.

2. Высахшы, зацвярдзець, ператварыцца ў камяк.

Гліна ссохлася.

3. Сасмягнуць, стаць шурпатым (пра вусны).

4. перан. Пахудзець (пра чалавека; разм.).

|| незак. ссыха́цца, -а́ецца.

|| наз. ссыха́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шмато́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.

1. Абрэзак, абрывак скуры, тканіны і пад.

Ш. матэрыі.

2. Жмут чаго-н.

Ш. поўсці.

3. Невялікі кавалак, камяк чаго-н.; нязначная колькасць чаго-н.

Ш. сала.

Сям-там тырчалі шматкі сухой травы.

|| прым. шмато́чны, -ая, -ае і шматко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Гру́да ’глыба, кавалак, камяк’. Гл. града́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ком, камяк; катыш (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

глыж, ‑а, м.

Абл. Камяк ссохлай або змёрзлай зямлі, звычайна гліны. Алесь ударыў наском бота па глыжу, які рассыпаўся на пясок. Броўка. Аўсееў заварушыўся ў траншэі, шпурнуў у цемру глыж. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Камляко́м, камлвко́м ’гуртам, кучкаю’ (садir., Нар. словатв.), да камяк (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)