прымудры́цца, -ру́ся, -ры́шся, -ры́цца; -ры́мся, -рыце́ся, -ра́цца; зак.

Злаўчыцца, змагчы зрабіць што-н.

Як ты прымудрыўся туды залезці?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уздо́лець

‘змагчы’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. уздо́лею уздо́леем
2-я ас. уздо́лееш уздо́лееце
3-я ас. уздо́лее уздо́леюць
Прошлы час
м. уздо́леў уздо́лелі
ж. уздо́лела
н. уздо́лела
Загадны лад
2-я ас. уздо́лей уздо́лейце
Дзеепрыслоўе
прош. час уздо́леўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

упі́ць, уп’ю́, уп’е́ш, уп’е́; уп’ём, уп’яце́, уп’ю́ць; упі́ў, упіла́, -ло́; упі́; зак., што (пераважна з адмоўем).

Змагчы выпіць што-н.

Квас такі кіслы, што не ў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

суздо́лець

‘перамагчы, адолець каго-небудзь; змагчы што-небудзь зрабіць’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. суздо́лею суздо́леем
2-я ас. суздо́лееш суздо́лееце
3-я ас. суздо́лее суздо́леюць
Прошлы час
м. суздо́леў суздо́лелі
ж. суздо́лела
н. суздо́лела
Загадны лад
2-я ас. суздо́лей суздо́лейце
Дзеепрыслоўе
прош. час суздо́леўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ужы́ць¹, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ло́; -ыві́; зак. (пераважна з адмоўем).

Змагчы жыць, пражыць дзе-н., з кім-н.; ужыцца.

Там ніхто не ўжыве.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

схітры́цца, -ру́ся, -ры́шся, -ры́цца; -ры́мся, -рыце́ся, -ра́цца; зак. (разм.).

Непрыкметна для іншых змагчы зрабіць што-н. на карысць сабе.

С. прыдбаць дом за мізэрны кошт.

|| незак. схітра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Змага́цца ’адстойваць, спаборнічаць, імкнуцца перамагчы’. Укр. змагати́ся ’тс’, польск. zmagać się ’змагчы, імкнуцца перамагчы’, в.-луж. (ці сюды?) zmahać ’хвалявацца (аб вадзе), развявацца (аб флагу)’, н.-луж. zmognuś se ’мацавацца, акрыяць’, чэш. zmáhati ’перамагаць’, zmáhati se ’авалодваць (пра цялесныя і духоўныя станы)’, уст. ’напружвацца’, славац. zmáhať sa ’павялічвацца, умацоўвацца, набываць магчымасць’, славен. zmȃgati ’змагчы, дапамагаць’, zmȃgati se ’перамагаць, перамагацца’, серб.-харв. сма́гати, смо̀ћи ’змагчы, саўладаць, мець у дастатку’, балг. смо̀гвам, макед. смогне ’змагчы’. Ст.-рус. съмогати ’дапамагаць’ (XVI ст.). Прасл. sъmagati (sę) з коранем mag‑/mog‑, гл. магчы; прэфікс sъ дае значэнне ’змагчы’, а чаргаванне o/a пераводзіць дзеяслоў у незакончанае трыванне, выражае працягласць дзеяння.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

упа́свіць, -сў, -се́ш, -се́; -сём, -сяце́, -сўць; -свіў, -віла; -сі́; зак., каго (што).

1. Змагчы пасвіць.

Гэты малы адзін не ўпасе кароў.

2. перан. Упільнаваць, дагледзець (разм.).

У. куранят.

3. Адкарміць на падножным корме (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

укірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. (звычайна з адмоўем «не»).

Разм. Змагчы кіраваць кім‑, чым‑н. Не ўкіраваць коньмі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прымудры́цца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

Злаўчыцца, змагчы зрабіць што‑н. Кастусь у запечку стхарыўся, Абуцца ў лапці прымудрыўся. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)