спря́тать сов.
1. схава́ць;
2. перен. затаі́ць, схава́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дых, ‑у, м.
Разм. Дыханне. Хацелася крыкнуць, але перахапіла дых і адно толькі варухнуліся губы, а слоў ніякіх не атрымалася. Сабаленка.
•••
Адным дыхам (духам) — за адзін раз, вельмі хутка.
Затаіць дых гл. затаіць.
Ні слыху, ні дыху гл. слых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заця́цца, затну́ся, затне́шся, затне́цца; затнёмся, затняце́ся, затну́цца; заця́ўся, -цяла́ся, -ло́ся; затні́ся; зак.
1. Заўпарціцца, уперціся.
2. Затаіць у сабе свае думкі, пачуцці або злосць на каго-н.
Зацялася і ні з кім не размаўляе.
|| незак. заціна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заця́цца, затнуся, затнешся, затнецца; затнёмся, затняцеся; пр. зацяўся, ‑лася, ‑лося; зак.
1. Заўпарціцца, уперціся. [Янка] зацяўся як камень і маўчыць. Дамашэвіч. [Саўка] зацяўся і ўпарта адмаўляў, што бачыўся з паўстанцамі і гаварыў з імі. Колас.
2. Затаіць у сабе свае думкі, пачуцці. Зацяўся хлопец, сціснуў зубы, Каб сэрца болі заглушыць. Колас. // Затаіць злосць на каго‑н. З таго моманту, як у [Васілёва] сэрца запала падазронасць на Аўгінню.., ён зацяўся на яе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыто́ены, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога не хочуць або не могуць затаіць. Альбіна з непрытоенай зайздрасцю глядзела на Галю. Сабаленка. Словы .. вырваліся самі сабой, у іх было шчырае, непрытоенае шкадаванне. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыця́ць, прытну, прытнеш, прытне; прытнём, прытняце; пр. прыцяў, ‑цяла, ‑цяло; заг. прытні; зак., каго-што.
Заціснуць, прыціснуць. Губы прыцяць. // перан. Затаіць, захаваць. Імкнучыся як-небудзь прыцяць у сабе нядобрыя прадчуванні, Рыбак пад сцяной пачаў прыслухоўвацца да Дзёмчыхі. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зато́ены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад затаіць.
2. у знач. прым. Тайны, скрыты. [Чачык], падаўшы твару сур’ёзны выгляд, з затоенай радасцю загаварыў. Пташнікаў.
3. у знач. прым. Разм. Які хавае свае пачуцці, думкі, настроі; скрытны. Вярнулася Валя няхутка, гадзіны праз дзве, па-ранейшаму маўклівая і затоеная. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зато́ены
1. прич. затаённый; см. затаі́ць;
2. прил. затаённый, скры́тый, та́йный;
~ная ра́дасць — затаённая (скры́тая) ра́дость;
~ныя ду́мкі — затаённые (та́йные) мы́сли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дыха́нне ср. дыха́ние;
○ шту́чнае д. — иску́сственное дыха́ние;
◊ друго́е д. — второ́е дыха́ние;
да апо́шняга ~ння — до после́днего вздо́ха;
затаі́ць д. — затаи́ть дыха́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыціна́ць ’спыняць’, ’перасякаць (дарогу)’ (Нас.), ’прыпыняць’ (Байк. і Некр.), ’ціснуць (аб цеснай вопратцы, абутку)’ (Нас.), прыця́ць ’заціснуць, прыціснуць; затаіць, захаваць’, ’рабіць рэзкія папрокі, дакаранні’ (Нас.). Сюды ж прыціна́цца ’знаходзіць прыстанішча, прытулак’; ’абапірацца; прысесці для адпачынку’ (Гарэц.), рус. смал. притина́ться ’жыць у нечым доме, выпадкова прыбіўшыся’. Да цяць (гл.); разнастайнасць значэнняў пры першапачатковым ’абразаць, падразаць’ тлумачыцца далейшым развіццём семантыкі ў бок ’абмежаваць (у руху)’, ’асадзіць’, ’сціснуць’ і пад.; параўн. Гарачава, ОЛА, Исследов., 1994–1996, 210–216; ЕСУМ, 4, 584.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)