краж, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Ланцуг невысокіх гор.
Лясісты к.
2. Кароткі абрубак тоўстага бервяна.
Дубовы к.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трубкакру́т, ‑а, М ‑круце, м.
Жук сямейства трубкакрутаў, шкоднік лісцевых дрэў. Дубовы трубкакрут.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укра́са, -ы, мн. -ы, -ра́с, ж.
1. Прадмет, прызначаны для ўпрыгожвання каго-, чаго-н.
Абновы і ўкрасы.
2. перан., чаго. Тое (той), што (хто) з’яўляецца гордасцю, упрыгожвае што-н.
Дубовы гай — у. наваколля.
Гэты студэнт — у. курса.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Ва́нчас, ванчос, ванчэс, ванчус ’дубовы брус, клёпкі, дошкі на клёпкі’ (Кольб., КЭС, Гарб.); ’від лесаматэрыялу’ (КСТ). Да літ. vančos, лат. vantis ’дубовы брус, бэлька для прывязвання якара’ (Карскі, Труды, 391, 482; Карскі, РФВ, 49, 13; Фасмер, 1, 272; Рудніцкі, 1, 310; Аткупшчыкоў, Лекс. балтызмы, 32–33).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дубрэ́ць ’рабіцца цвёрдым’ (Касп.). Няясна. Магчыма, архаізм (з тэарэтычнага прыметніка *dǫbrъ ’дубовы’ > ’цвёрды’; параўн. прасл. *dǫbrъ у Трубачова, Эт. сл., 5, 95).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дубня́к, ‑у, м.
Малады дубовы лес. У дубняку густы пах прэлага лісця і жалудоў ап’яняў змораных людзей. Шамякін. Густы лес пачаў радзець, на змену вялікім дрэвам пайшоў малады дубняк. Васілеўская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цурба́н, ‑а, м.
1. Абрубак дрэва; кароткае бервяно. Прайшоўшы да кустоў, я, не спяшаючыся, разматаў і закінуў вуды, потым прысеў на чорны дубовы цурбан. Ляўданскі.
2. Лаянк. Пра някемлівага, неразумнае чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падару́нак, ‑нка, м.
Тое, што дораць, што падорана. Сват хадзіў з рэшатам, абдзяляў гасцей цукеркамі і збіраў падарункі маладым. Васілевіч. Пасярод зямлянкі стаяў добры дубовы стол — работа рук Карпа Маеўскага, яго падарунак камандзіру і камісару. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
Невялікая кадзь; кадушка. Дубовы ліст, і хрэн, і кроп кладуць з гуркамі ў кадкі. Вялюгін. І [Маці] лічыць дні, Каб хутчэй дачакацца, Хлебны квас прыгатуе ў ліпавай кадцы. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ружава́ты, ‑ая, ‑ае.
Трохі ружовы, не зусім ружовы. І сніцца мне мой родны край, Мая далёкая радзіма, Кляновы ліст, дубовы гай І ружаваты небакрай, Засланы злёгку белым дымам. Глебка. На талерках дыміцца лёгкай парай вараная ружаватая трусяціна. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)