добива́тьсяI несов. дабіва́цца; (домогаться) дамага́цца; см. доби́ться.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
притяза́ть несов., книжн., уст. дамага́цца (чаго); (претендовать) прэтэндава́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ганя́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.
1. Праследуючы, бегаць за кім-, чым-н., імкнучыся злавіць.
2. Імкнуцца да чаго-н., дамагацца каго-, чаго-н.
Г. за матылькамі.
Г. за модным адзеннем.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гна́цца, ганю́ся, го́нішся, го́ніцца; гна́ўся, гна́лася; ганіся; незак., за кім-чым.
1. Бегчы следам, каб дагнаць або злавіць.
Г. за праціўнікам.
2. Імкнуцца да чаго-н., дамагацца каго-, чаго-н.
Г. за модай.
Г. за доўгім рублём.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вымага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. што. Дамагацца чаго-н. шантажом, прымусам, сілай.
В. грошы.
2. чаго, са злуч. «каб» і без дап. Патрабаваць.
В. да сябе ўвагі.
В., каб усё было дакладна выканана.
|| наз. вымага́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́товать несов. (за что-л.), книжн. змага́цца, стая́ць, выступа́ць; дамага́цца (чаго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наста́иватьI несов. (стоять на своём) насто́йваць (на чым); (добиваться) дамага́цца (чаго), дабіва́цца (чаго);
наста́ивать на своём насто́йваць на сваі́м;
наста́ивать на приглаше́нии врача́ дамага́цца запрашэ́ння ўрача́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шантажы́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.
Дамагацца чаго‑н. у каго‑н. шляхам шантажу. [Ганя:] — Каб хто толькі ведаў, якую ён [Намыснік] развёў дзейнасць! Шантажыруе суседзяў, сына адбівае ад сям’і, граззю мяне аблівае... Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэтэндава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак., на што.
1. Прад’яўляць свае правы на што‑н., дамагацца чаго‑н. [Берднікаў] не прэтэндаваў на кіруючую ролю ў той арганізацыі, якая была створана пры яго бліжэйшым удзеле. Мікуліч. Наплыў быў вялікі. На адно месца прэтэндавала да дваццаці чалавек. Губарэвіч. У нас ёсць яшчэ асобы, якія прэтэндуюць толькі на чын, на званне, а не на карысную для грамадства працу. Паслядовіч.
2. Дамагацца прызнання за сабой якасцей, асаблівасцей, якіх звычайна няма. Прэтэндаваць на талент. Прэтэндаваць на інтэлігентнасць.
[Ад лац. praetendere.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прэ́гці, прэ́гціса ’вельмі хацець’ (ТС), прэ́гчыся ’моцна, прагна імкнуцца, дамагацца чаго-небудзь’, ’прыкладаць непамерныя намаганні для дасягнення мэты; высільвацца’ (ТСБМ, Сцяшк.), са скуры прэ́гчыся ’старацца як моц-сілы’ (Янк. БФ). Гл. пра́гнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)