навеща́ть несов. наве́дваць (каго, што), даве́двацца (каго, да каго);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
справля́тьсяII несов. (наводить справки) даве́двацца; см. спра́витьсяII.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Варажыць, даведвацца пра будучае або мінулае па картах ці па якіх-н. прыметах.
Г. на картах.
2. Меркаваць, выказваць здагадкі.
Г. пра твой намер.
Не думала, не гадала (зусім не дапускала думкі).
|| зак. пагада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).
|| наз. гада́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наве́дываться несов., разг. наве́двацца (да каго), даве́двацца (каго, да каго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
осведомля́ться
1. пыта́цца, даве́двацца;
2. страд. паведамля́цца, інфармава́цца; см. осведомля́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прове́дывать несов.
1. (навещать) праве́дваць, наве́дваць, даве́двацца (каго);
2. (узнавать о чём-л.) праве́дваць, уве́дваць, даве́двацца (аб чым-небудзь, пра што-небудзь); см. прове́дать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пераве́д ’адведзіны маці дачкі, якая нядаўна выйшла замуж’ (Федар.), укр. переві́дувати ’наведваць’, перевідуватися ’тс’. З польск. мовы, параўн. przewiaciywać się ’даведвацца, дазнавацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ныхра́ццю ’прымусам, гвалтам’ (віц., Мат.). Няясна; можна звязаць з рус. ныхрить ’настойліва шукаць што-небудзь; лезці ўсюды; даведвацца хітрасцю’, што, аднак, выклікае пэўныя семантычныя цяжкасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перапы́ткі (пырыпы́ткы) ’распытванне, адзін з момантаў сватання’ (Клім.). Відаць, утворана на базе польск. przepytać (się) ’выпытваць, даведвацца, распытваць’. Беларускае літар. перапы́тваць абазначае ’адно і тое ж пытацца некалькі разоў’ (ТСБМ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паспыта́ць ’паспрабаваць на смак’ (Бяльк., Касп., Бір.), паспы́так ’каштаванне, ці смачна’ (КЭС, лаг.; Нас.). Укр. поспита́ти ’пакаштаваць’, балг. опи́там ’паспрабаваць на смак ежу, напой’, н.-луж. pospytaś ’трохі паспрабаваць’, в.-луж. pospytować ’праводзіць доследы’. У іншых слав. мовах гэта лексема звязана са значэннем ’пытацца’, ’прасіць’, ’шукаць’, ’рабіць прапанову’. Да спытаць < пыта́ць < прасл. pytati/pitati з першасным значэннем ’кроіць, рэзаць, сячы’, г. зн. ’адразаючы, адсякаючы, даведвацца пра гэты прадмет’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)