ві́лачны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да вілкі (у 1 знач.).
2. Які мае дачыненне да вілак, вілаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́лачкі, ‑чак; адз. няма.
1. Памянш. да вілкі, вілы.
2. Разм. Рагулька.
3. Тое, што і вілка (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уссадзі́ць, -аджу́, -а́дзіш, -а́дзіць; -а́джаны; зак.
1. каго (што) на каго-што. Падняўшы, пасадзіць, паставіць на што-н.
У. дзіця на воз.
2. што на што. Шчыльна насадзіць, надзець што-н.
У. вілкі на вілачнік.
|| незак. усса́джваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Вілковішча, вылко́вишчэ ’дзяржанне ў вілах для сена, гною’ (палес., Выг.). Да вілкі (гл.). Расшыраны суфікс ‑ов‑ішч‑а служыць для ўтварэння Nomen loci ’месца, на якім трымаюцца, знаходзяцца вілкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ві́ліца ’драўляны ручны чаўнок для вязання рыбалоўных сетак’ (Крыв.), вы́лицы ’вілападобны чаўнок’. Польск. widlica ’вёска, якая складаецца з дзвюх вуліц’; ’заканчэнне на рагах аленя’, в.-луж. widlica ’зуб вілак’, widlicy ’вілкі, аглобля’, чэш. widlice ’вілка, вілкі’, славац. vidlica ’вілка, разгалінаванне вілкі’, славен. vílice, мн. л. ’вілы’, серб.-харв. ви̏лица ’відэлец, вілка’, макед. вилица, балг. вилица ’тс’. Прасл. vidl‑ic‑a. Да вілы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вільчаты ’вілападобны’ (КТС) — прыметнікавае ўтварэнне ад ві́лкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
штэ́псельны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да штэпселя; з’яўляецца штэпселем. Аўтамат злучаецца са званком пры дапамозе штэпсельнай вілкі, якая ўключаецца ў гэту разетку. «Маладосць». // Які робіцца пры дапамозе штэпселя. Штэпсельнае злучэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Важугі́ ’вілкі, качарга, чапяла, венік’ (Серб.). Гл. вожаг, ожаг.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
камерто́н, ‑а, м.
Інструмент у выглядзе сталёвай вілкі з двума зубцамі, які пры ўдары аб цвёрдае цела ўтварае гук пэўнай пастаяннай вышыні і выкарыстоўваецца пры настройцы музычных інструментаў і ў харавых спевах.
[Ням. Kammerton.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ві́лачкі ’кліны ў баках ніжняй часткі верхняга адзення’ (Малч.); ’частка калаўрота ў выглядзе двухзубай жалезнай вілкі, на якую надзяюць шпульку’ (мін., барыс., Шатал.; лаг., КЭС), вылочкы́ ’маленькія вілы’ (Выг.). Дэмінутыўная форма лексемы ві́лкі (гл.), чыстая — у лексемы вылочкы́, з пераносам значэння — у ві́лачкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)