прасла́біць, ‑біць; безас. зак., каго.
Пра выдзяленні з арганізма вадкіх калавых мас пры ненармальнай рабоце кішэчніка. Хворага праслабіла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гно́йны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да гною. Гнойны пах. Гнойныя выдзяленні. // Які гнаіцца, з гноем. Гнойнае запаленне. Гнойная рана.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выдзяле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. выдзяляць — выдзеліць і выдзяляцца — выдзеліцца.
2. пераважна мн. (выдзяле́нні, ‑яў). Рэчывы, выдзеленыя арганізмам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гно́йны
1. гно́йный;
~ныя выдзяле́нні — гно́йные выделе́ния;
~ная — ра́на гно́йная ра́на;
2. унаво́женный;
~ная зямля́ — унаво́женная земля́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
со́плі, ‑яў; адз. сопля, ‑і, ж.
Разм. Слізь, выдзяленні з носа; смаркачы.
•••
Соплі распусціць — праявіць маладушша; пачаць ныць, хныкаць.
Соплі ўцерці (груб.) — тое, што і уцерці нос (гл. уцерці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
макро́та, ‑ы, ДМ ‑роце, ж.
Слізістыя і гнойныя выдзяленні з лёгкіх або дыхальных шляхоў. Кашаль з макротай. □ — Палачкі Коха ў макроце знайшлі, — растлумачыў па ўсіх правілах медыцыны брат. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Макрота ’слізістыя і гнойныя выдзяленні з лёгкіх або дыхальных шляхоў’ (ТСБМ). Запазычана з рус. мокро́та ’тс’ (з рус. навуковай тэрміналогіі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Спла́вы ‘матачнае кровацячэнне’ (Арх. Федар.; паст., Сл. ПЗБ), ‘выдзяленні (у жанчын)’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Блізкае славен. splȃv ‘аборт’, паводле Сноя₂ (685), да прасл. *jьzplavъ, аддзеяслоўнага назоўніка ад *jьzplaviti ‘сплавіць’. Суфіксальны дэрыват ад плавіць (гл.), параўн. аплавы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ро́па, ‑ы, ж.
Абл.
1. Гнойныя выдзяленні. Удоўж Дняпра ляглі яны — акопы, Заросшыя травой акопы, бліндажы, Дзе як-бы йшчэ смярдзіць людскою ропай, Мінулых бітваў усплываюць міражы. Купала.
2. Тое, што і рапа́. З лесу вылецелі каля дваццаці фурманак, распаўзліся на плантацыі і пачалі паліваць з бочак сакавітыя зялёныя рады густа-салёнай ропай. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
газ¹, -у, мн. га́зы, -аў, м.
1. Рэчыва, малекулы якога не звязаны паміж сабой і якое здольна распаўсюджвацца па ўсёй даступнай яму прасторы, раўнамерна яе запаўняючы.
Кісларод — гэта г.
2. Газападобнае паліва, а таксама абагравальныя, асвятляльныя прыборы, якія працуюць на такім паліве.
Кватэра з газам.
Выключыць г.
3. мн. Газападобныя страўнікавыя выдзяленні.
4. звычайна мн. Баявыя атрутныя газападобныя рэчывы.
◊
Даць газ(у) (разм.) — паскорыць рух, павялічыць паступленне гаручага.
На поўным газе — на самай вялікай скорасці.
|| прым. га́завы, -ая, -ае (да 1, 2 і 4 знач.).
Газавая пліта.
Газавая атака (з прымяненнем атрутных газаў). Г. рухавік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)