шлёнка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Авечка танкашэрснай пароды, а таксама футра і воўна яе.
|| прым. шлёнскі, -ая, -ае.
Шлёнская парода авечак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ахво́сце, -я, н., зб.
1. Адходы пры малацьбе; пазадкі (спец.).
2. Воўна, якая састрыгаецца з хваста, ног, галавы.
3. перан. Паслугачы, прыхільнікі каго-н.
Фашысцкае а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
счаса́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., счэ́шацца; зак.
1. Счысціцца, зняцца пры часанні.
Счасалася два кілаграмы пуху.
2. Быць счасаным (гл. счасаць¹ у 2 знач.).
Уся воўна счасалася.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
волна́II и Во́лна обл. (овечья шерсть) во́ўна, -ны ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ахво́сце, ‑я, н.
1. Воўна, якая састрыгаецца з хваста, ног, галавы.
2. перан. Паслугачы, прыхільнікі рэакцыйных грамадскіх груповак; рэшткі разгромленых рэакцыйных арганізацыя. Нацыяналістычнае ахвосце. Фашысцкае ахвосце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аве́чы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да авечак, належыць авечкам. Авечы статак. Авечая воўна. // Прыгатаваны з малака авечкі. Авечы сыр.
•••
Авечая галава гл. галава.
Воўк у авечай шкуры гл. воўк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руно́ 1 ’шэрсць авечкі’ (ТСБМ), ’воўна з адной авечкі’ (Бяльк., Сл. ПЗБ, Сл. Брэс., ТС), ’воўна з ягнят і маладых авечак’ (малар., Сл. Брэс.), ’неразабраная воўна з авечкі’, ’пух у качкі’ (ТС), ру́на ’шэрсць’ (Касп.), ’воўна з адной авечкі’, ’скрутак воўны’ (Сл. ПЗБ, Нас.), ст.-бел. руно ’адзінка колькасці воўны’ (Ст.-бел. лексікон). Укр. ру́но, рус. руно́, польск. runo, чэш. rouno, славац. rúno, славен. rúno, серб.-харв. ру́но, балг. ру́но, макед. руно, ст.-слав. руно. Прасл. *runo [< *rou̯‑no] ’воўна на целе авечкі; скура авечкі з воўнай’ — вытворнае з суфіксам ‑no ад таго ж кораня, што і рваць < прасл. *rъvati з карнявым вакалізмам, як у літ. ráuti ’рваць, вырываць, скубці’, лат. raût ’вырываць, дзерці’. Прасл. *runo першасна — ’тое, што вырвана, выскубана’ > ’воўна, выскубаная з авечкі’, бо калісьці воўну бралі, выскубаючы яе з авечкі. Параўн. лац. vellus ’авечая воўна’ ад vellō ’рву, вырываю, скубу’ (Борысь, 527–528; Міклашыч, 284; ESJSt, 13, 783; Глухак, 534).
Руно́ 2 ’густая рунь’ (ТС), ру́на (ру́но) ’пушыстая зелень на засеяным полі’ (Нас.), укр. ру́но ’усходы’, рус. руно́ ’пучок хмелю з карэннаму. Гл. рунь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пая́рак, пая́ркі ’вясенняя воўна ад першай стрыжкі ягнят’, ’ягняты, якіх стрыгуць упершыню’, ’маладыя авечкі’ (ТСБМ, Уладз., Касп.). Укр. поя́рок ’воўна з маладых ягнят’, рус. поя́рок ’воўна ягнят першай стрыжкі’. Усходнеславянскае. Узнікла з выразу поꙗрѣ ’пасля вясны’. Да па (< прасл. po‑) і яравы́ (гл.). Магчыма, калісьці было пашырана і ў іншых славян, параўн. польск. jary ’вясенні, першай стрыжкі (пра воўну)’ (Фаліньска, Pol. sl. tkackie, 1, 87).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вясня́ны ’вясенні’ (Сцяшк., МГ, КТС), драг. высне́ны ’тс’ (Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.), вясня́на воўна ’воўна адстрыжаных увесну авец’, вясня́ны дзень ’абрадавы вясенні дзень’ (Сцяшк. МГ), укр. весняний, рус. дан. весняный. Да вясна (гл.). Утворана пры дапамозе суф. ‑ян‑ы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Падно́жкі, падпашкі мн. ’воўна, астрыжаныя з ног авечкі’ (Сл. ПЗБ). Да нага (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)