выдава́тьсяI несов., страд. выдава́цца; аддава́цца; см. выдава́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́рыць, ма́ру, ма́рыш, ма́рыць; незак., пра каго-што, аб кім-чым і з інф.
Аддавацца марам, думаць пра ажыццяўленне чаго-н. вельмі жаданага.
М. аб спатканні.
М. пра цікавае падарожжа.
|| зак. пама́рыць, -ру, -рыш, -рыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ма́рыцца ’ўяўляцца, здавацца ў думках’, ма́рыць ’аддавацца марам’, ’спадзявацца’ (КЭС, лаг.; ТСБМ). Укр. маритися, марити. Да ма́ра (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бэ́сціцца, бэшчуся, бэсцішся, бэсціцца; незак.
Разм.
1. Аддавацца распусце, распуснічаць. [Лука Якубавіч:] — Вока за.. [моладдзю] патрэбна, увага ёй, каб не бэсцілася залішне. Хадкевіч.
2. Зал. да бэсціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
предава́ться
1. (чему) аддава́цца; (впадать во что-л.) упада́ць (у што); (углубляться) паглыбля́цца;
предава́ться отча́янию упа́даць у ро́спач;
предава́ться мечта́м аддава́цца ма́рам, паглыбля́цца ў ма́ры;
2. (кому, чему) уст. аддава́цца; (переходить на сторону кого-, чего-л.) перахо́дзіць (да каго, да чаго); (доверяться) давяра́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
летуце́ць, ‑тучу, ‑туціш, ‑туціць; незак.
Аддавацца марам; марыць. На пагорку сасна, — ці не ўнучка тае, Што калісь летуцела аб пальме далёкай? Лойка. Кружацца далёкія планет, Пра якія добра летуцець. Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Выленга́цца ’аддавацца ляноце’ (Нас.), выланга́цца ’вылежвацца’ (Юрч.). Укр. дыял. вылінга́тися ’тс’. Запазыч, з польск. wylęgiwać się ’тс’. Памылкова Рудніцкі (1, 389), які выводзіць ад wylęgiwać się ’выхадзіць, вылуплівацца (аб птушанятах)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
воздава́ться
1. уст. (отплачиваться) адпла́чвацца; см. возда́ться;
2. страд. аддава́цца; ушано́ўвацца; адпла́чвацца; см. воздава́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Псо́та ’шкода; свавольства’ (ТСБМ, Гарэц., Байк. і Некр.), ’шкода’ (Сіг.), ’пястун; наравісты, пераборлівы’ (Клім.), ст.-бел. псота ’выхадка, свавольства’. Укр. псо́та ’бядота, бяда, галеча, нястача’; ’дрэннае надвор’е’, ’лаянка’. З польск. psota, psocić ад pies, першапачаткова ’гайняваць; аддавацца распусце’ (Банькоўскі, 2, 957).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сто́гнуць ‘выдаваць працяглыя глухія гукі’ (Нас., Байк. і Некр.): на ўси животы стогнець (Нас.). Гл. стагнаць. Сюды ж стогоне́ць ‘гудзець, аддавацца гулам’ (ТС), што можна разглядаць як другаснае пашырэнне асновы, і стогне́ць ‘дрэнна захоўвацца, псавацца’ (ТС) — магчымы ітэратыў да стагнаць з семантыкай ‘дрэнна сябе адчуваць; дрэнна пачувацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)