акры́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак., каго-што.
1. Накрыць, ахінуць.
А. плечы цёплай коўдрай.
2. перан. Пакрыць, агарнуць.
Жыта маладое поле ўсё акрыла.
Шэры туман акрыў лугавіну.
|| незак. акрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
атулі́ць, атулю́, ату́ліш, ату́ліць; ату́лены; зак., каго-што.
1. Ахінуць, агарнуць з усіх бакоў.
А. коўдраю.
2. перан. Абвалачы чым-н.
Цішыня атуліла вёску.
|| незак. атуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і ату́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ахіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.
1. Агарнуць, ахутаць чым-н.
Хусткай а. дзіця.
2. перан. Акружыць увагай.
Курганы слава ахінула.
А. ласкай.
|| незак. ахіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ашугну́ць ’абступіць, абкружыць, агарнуць’ (КЭС, лаг.). Ад шугаць, шугнуць ’паляцець з шумам’, сюды ж, магчыма, шунуць ’наляцець, наскочыць’ (Жд.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
усялі́цца, усялю́ся, усе́лішся, усе́ліцца; зак.
1. Заняць месца на пражыванне; пасяліцца.
У. ў новую хату.
2. перан. З’явіўшыся, апанаваць, агарнуць (высок.).
У душу ўсяліўся жах.
|| незак. усяля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. усяле́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
атулі́ць, атулю, атуліш, атуліць; зак., каго-што.
Агарнуць, ахінуць з усіх бакоў. Дай сваім плашчом цябе я атулю, мая надзея. Танк. Цішыня косамі шаўковымі атуліла саламяныя хаты. Лынькоў. // перан. Агарнуць, акружыць, падзяліць чым‑н. Сарву бялявую лілею, Надзею ласкай атулю. Пушча. Гэткім шчырым каханнем яе атуліў, З гэткай ласкай глядзеў ў яе сумныя вочы. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ахіну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
1. Атуліць, ахутаць. Касынкай ахінуўшы плечы, Ідзе па вуліцы яна! Гаўрусёў.
2. перан. Агарнуць, авеяць. Новыя думкі і настроі ахінулі маладога настаўніка. Колас. Не ўспомніць нельга грозных дзён мінулых З партызанскіх вогнішчаў, і тых, Чые курганы слава ахінула. Танк. // Стварыць абставіны; агарнуць, акружыць. Ахінуць ласкай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пасвінуць ’згарнуць (аб некалькіх прадметах)’ (Нас.). Утворана пры дапамозе прыстаўкі па‑ і польск. zwinąć Агарнуць, зматаць’, ‑с, як у савіць Авіць’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
атачы́ць, атачу, аточыш, аточыць; зак.
Тое, што і акружыць (у 1, 2 знач.); агарнуць. Мы перажылі нават блакаду. Нашы Дзямідавы груды была атачыла цэлая эсэсаўская дывізія. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аху́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
1. Абгарнуць чым-н., захутаць.
А. ногі коўдрай.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Агарнуць, пакрыць чым-н.
Туман ахутаў лес.
|| незак. аху́тваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. аху́тацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. аху́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)