арке́стр, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Сукупнасць музычных інструментаў для выканання музычных твораў; калектыў музыкантаў, якія разам выконваюць твор на розных інструментах.
Духавы а.
Струнны а.
2. Месца ў тэатры перад сцэнай, дзе знаходзяцца музыканты.
|| прым. арке́стравы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фільм, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Твор мастацтва для дэманстрацыі, паказу ў кіно; кінакарціна.
Дакументальны ф.
Прыгодніцкі ф.
2. Тонкая празрыстая плёнка з нанесеным на яе святлоадчувальным слоем, якая ўжываецца для фатаграфічнай і кінематаграфічнай здымкі (спец.).
|| прым. фі́льмавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сана́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.
Музычны твор для аднаго або некалькіх інструментаў, які складаецца з трох або чатырох кантрастуючых частак рознага характару і тэмпу, адна з якіх мае форму санатнага алегра.
С.
Бетховена.
|| прым. сана́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скульпту́ра, -ы, мн. -ы, -ту́р, ж.
1. Майстэрства стварэння аб’ёмных мастацкіх твораў шляхам разьбы, высякання, лепкі або адліўкі, коўкі, чаканкі.
2. Твор такога мастацтва, а таксама сукупнасць такіх твораў.
Скульптуры, выкананыя на высокім мастацкім узроўні.
|| прым. скульпту́рны, -ая, -ае.
С. партрэт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эпапе́я, -і, мн. -і, -пе́й, ж.
1. Вялікі твор эпічнага жанру, у якім апісваюцца значныя гістарычныя падзеі.
Э.
Івана Мележа «Людзі на балоце».
2. перан. Буйная, значная падзея, якая ахоплівае цэлы гістарычны перыяд.
Э.
Вялікай Айчыннай вайны.
|| прым. эпапе́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распе́ць, -пяю́, -пяе́ш, -пяе́; -пяём, пеяце́, -пяю́ць; -пе́й; -пе́ты; зак., што.
1. Развучыць, рэпетуючы (музычны твор для голасу).
Р. дуэт.
2. Прымусіць добра гучаць (пра голас, галасы).
Р. хор перад выступленнем.
|| незак. распява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. распява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Моўкам, маўком ’ціха, патаемна, маўчком’ (Нас.) — форма твор. скл. ад ⁺моўк, параўн. рус. кур., тамб. молком, славен. mȏlk ’маўчанне’, ст.-слав. млъкъ. Да маўча́ць (гл.). Сюды ж моўчкам, моўчыкам ’тс’ (Касп., Шат.; іўеў., Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вальс, ‑а, м.
1. Плаўны парны танец трохдольнага размеру. Пары кружацца ў вальсе.
2. Музычны твор трохдольнага размеру. Канцэртны вальс А. Глазунова.
[Фр. valse.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ада́жыо,
Спец.
1. прысл. Ціха, павольна (аб тэмпе выканання музычнага твора).
2. нескл., н. Музычны твор або частка яго ў павольным тэмпе.
[Іт. adagio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анані́м, ‑а, м.
1. Аўтар пісьма, запіскі або літаратурнага твора, які ўтойвае сваё імя.
2. Літаратурны твор без подпісу, невядома кім напісаны.
[Ад грэч. anōnymus — безыменны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)