скрабяну́ць, ‑бяну, ‑бянеш, ‑бяне; ‑бянём, ‑беняце; зак.
Аднакр. да скрэбці. Падаў [дзед] хлопцу вялую руку і скрабянуў чамусьці па яго далоні скурчаным каравым пальцам. Брыль. Тое, што сказаў Тарас, раптам скрабянула яго [Лоўгача] самалюбства. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сяміто́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Машына грузападымальнасцю ў сем тон. Быццам казачны волат, раптам вынырнуў элеватар, і Таня здзівілася, убачыўшы, як да яго пылілі ўжо нагружаныя сямітонкі. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́снуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм. Тое, што і шаснуць (у 1, 2 знач.). Раптам здалося, што за акном па вуліцы нехта прайшоў і шаснуўся ў брамку. Скрыган. Змяя мякка шаснулася ўніз. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гу́жам, прысл.
1. На калёсах або санях. Вазіць бярвенне гужам.
2. Чарадой, адзін за адным. І чуюць птушкі — холад, сцюжа Краіну раптам агартаюць... Са смуткам у грудзях яны гужам У край чужацкі адлятаюць. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́струніцца, ‑ніцца; зак.
Разм. Стаць прама, выцягнуцца ў струнку. Выструніцца перад начальствам. □ Убачыўшы лейтэнанта, абодва [салдаты], не выпускаючы здабычы, выструніліся і прывіталі яго. Мележ. Перад Рыгорам раптам выструніўся адзін з новых камандзіраў падрыўных груп. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́пей, прысл.
Разм. Тое, што і лепш. — Рашайце, госці, самі, — раптам сказала [Антаніна Міхайлаўна]: — Ці тут мы сядзем за стол, ці можа лепей пойдзем у садок пад грушку? Колас. У гасцях добра, а дома лепей. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намо́ршчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., што.
Сабраць у складкі, маршчыны скуру на твары. Зазыба пацёр левай далоняй кончык шырокага носа, наморшчыў няголены твар. Чыгрынаў. Раптам вусаты дзядзька наморшчыў лоб, глянуў кудысьці за вазы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашырэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Разм. Стаць шырокім, шырэйшым. За апошні час Юрка пашырэў у плячах, наліўся сілаю. Карпаў. Пашырэла раптам дарога — гэта да яе далучылася другая, што вяла з Хадакоў праз ельнік. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расшчамі́цца, ‑шчэміцца; зак.
Расшчапіцца, разняцца (пра што‑н. зашчэмленае). Рукі здаваліся не маімі: пальцы здранцвелі, расшчаміліся, іх нельга было скласці ў кулак. Вышынскі. І раптам я адчуў, што аслаблі рукі ворага, пальцы расшчаміліся. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тапе́лец, ‑льца, м.
Чалавек, які ўтапіўся або топіцца. Сёння ў рацэ знайшлі тапельца, маладога хлопца. Няхай. Дзяцюк стаяў і вудзіў рыбу І раптам крыкнуў: — Божа мой! Ратуйце хлопчыка! Тапельца! — Пабег па дарозе. — Бяда! Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)