пан м.

1. поме́щик, пан, ба́рин;

2. ба́рин, господи́н;

ва́жны п. — ва́жный господи́н (ба́рин);

3. (лицо, пользующееся властью по отношению к другим) господи́н, пан;

4. разг. (об уклоняющемся от работы) ба́рин;

5. (обращение) па́не господи́н, су́дарь;

ці п., ці прапа́ўпогов. ли́бо пан, ли́бо пропа́л;

не вялі́кі п. — не велика́ ши́шка;

жыць па́нам (як пан, па-па́нску) — жить ба́рином;

віда́ць па́на па халя́вахпосл. ви́дно пти́цу по полёту

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

загарэ́цца сов.

1. (начать гореть) загоре́ться, (внезапно зажечься — ещё) воспламени́ться, вспы́хнуть;

э́ўся лес — загоре́лся лес;

по́рах ~рэ́ўся — по́рох воспламени́лся (вспы́хнул);

2. (начать светиться) заже́чься, загоре́ться;

святло́э́лася — свет зажёгся (загоре́лся);

3. перен. (покраснеть) зарде́ться, загоре́ться, вспы́хнуть;

твар ~рэ́ўсялицо́ зарде́лось (загоре́лось, вспы́хнуло);

4. перен. (увлечься чем-л.) загоре́ться, воодушеви́ться;

з. ідэ́яй — загоре́ться (воодушеви́ться) иде́ей;

5. перен. (начаться с силой — о чувствах) загоре́ться, заже́чься;

з. гне́вам — загоре́ться гне́вом;

адку́ль сыр-бор ~рэ́ўся — отку́да сыр-бор загоре́лся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

глава́I ж.

1. (главное лицо) галава́, -вы́ ж.; (председатель) старшыня́, -ні́ м.; (руководитель) кіраўні́к, -ка́ м.; (вождь) правады́р, -ра́ м.;

глава́ прави́тельства кіраўні́к ура́да;

глава́ семьи́ галава́ сям’і́ (старэ́йшы ў сям’і́);

2. архит. ку́пал, -ла м.;

3. (голова) уст. галава́, -вы́ ж.;

склони́ть главу́ схілі́ць галаву́;

во главе́ с (кем) на чале́ з (кім);

быть (идти́, стоя́ть) во главе (кого, чего) быць (ісці́, стая́ць) на чале́ (каго, чаго);

поста́вить, положи́ть во главу́ угла́ паста́віць, пакла́сці ў асно́ву (у асно́ву асно́ў).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кида́ть несов., в разн. знач. кі́даць;

кида́ть у́голь в то́пки кі́даць ву́галь у то́пкі;

рефле́кторы кида́ли в лицо́ пото́ки я́ркого све́та рэфле́ктары кі́далі ў твар пато́кі я́ркага святла́;

кида́ть су́мку на дива́н кі́даць су́мку на кана́пу;

меня́ кида́ет в жар безл. мяне́ кі́дае ў гара́чку;

кида́ть дете́й без присмо́тра кі́даць дзяце́й без нагля́ду;

кида́ть но́вые подкрепле́ния воен. кі́даць но́выя падмацава́нні;

кида́ть жре́бий кі́даць жэ́рабя;

кида́ть де́ньги на ве́тер кі́даць гро́шы на ве́цер;

кида́ть ка́мешки в (чей) огоро́д кі́даць каме́ньчыкі ў агаро́д (чый);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

злосць ж. злость; зло́ба; зло ср.; озлобле́ние ср.;

ён усі́х пало́хаў сваёй ~сцю — он всех пуга́л свое́й зло́стью;

твар перакасі́ўся ад ~сцілицо́ перекоси́лось от зло́сти (зло́бы);

ды́хаць ~сцю — дыша́ть зло́бой;

з. бярэ́ — зло берёт;

ло́пнуць ад ~сці — ло́пнуть от зло́бы;

сагна́ць з. — сорва́ть зло;

на з. — (каму) на зло (кому);

па ~сці — по зло́бе;

папа́ўся пад з. — попа́лся под горя́чую ру́ку;

кіпе́ць ад ~сці — кипе́ть от зло́бы;

як на з. — как на зло;

уве́сці ў з. — разозли́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кида́ться

1. в разн. знач. кі́дацца;

кида́ться снежка́ми кі́дацца сне́жкамі;

кида́ться де́ньгами кі́дацца граша́мі;

кида́ться вперёд кі́дацца напе́рад;

кида́ться на врага́ кі́дацца на во́рага;

он кида́лся выполня́ть са́мые тру́дные зада́ния ён кі́даўся выко́нваць са́мыя ця́жкія зада́нні;

кида́ться в объя́тия кі́дацца ў абды́мкі;

кида́ться в бе́здну кі́дацца ў бе́здань;

кида́ться в посте́ль кі́дацца ў пасце́ль;

кида́ться из сто́роны в сто́рону кі́дацца з бо́ку ў бок;

2. страд. кі́дацца; см. кида́ть;

кида́ться в глаза́ кі́дацца ў во́чы;

кровь кида́ется в го́лову (в лицо́) кроў кі́даецца ў галаву́ (у твар).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́цягнуцца сов.

1. вы́дернуться;

ні́тка ~нулся з іго́лкі — ни́тка вы́дернулась из иглы́;

2. (увеличиться в длину) вы́тянуться;

суке́нка ~нулася — пла́тье вы́тянулось;

3. разг. (вырасти) вы́тянуться;

хло́пчык за ле́та ~нуўся — ма́льчик за ле́то вы́рос (вы́тянулся);

4. (распростереться) растяну́ться;

в. на ла́ве — растяну́ться на скамье́;

5. (выпрямиться) вы́тянуться;

в. на ўвесь рост — вы́тянуться во весь рост;

6. (расположиться по одной линии) вы́тянуться;

7. разг. (выйти с трудом) вы́брести, вы́ползти;

твар ~нуўсялицо́ вы́тянулось;

каб ты ~нуўся!бран. чтоб ты околе́л!;

в. ў стру́нку — вы́тянуться в стру́нку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

залі́ць I сов., в разн. знач. зали́ть; (всплеском влиться куда-л. — ещё) захлестну́ть, заплесну́ть;

рака́ ~ліла́ луг — река́ залила́ луг;

вада́ ~ліла́ ло́дку — вода́ залила́ (захлестну́ла, заплесну́ла) ло́дку;

з. чарні́лам кні́гу — зали́ть черни́лами кни́гу;

з. аго́нь — зали́ть ого́нь;

з. като́к — зали́ть като́к;

з. ма́сла ў мато́р — зали́ть ма́сло в мото́р;

со́нца ~ліло́ пако́й — со́лнце за́ли́ло ко́мнату;

чы́рвань ~ліла́ твар — румя́нец за́ли́л лицо́;

з. во́чы — зали́ть глаза́;

з. го́ра — зали́ть го́ре;

з. за каўне́р (га́льштук) — зали́ть за га́лстук

залі́ць II несов., спец. золи́ть;

з. шку́ры — золи́ть ко́жи

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кла́сціся несов.

1. (принимать лежачее положение) ложи́ться; (спать — ещё) укла́дываться;

жы́та кла́лася пад зуба́мі жняя́ркі — рожь ложи́лась под зу́бьями жа́тки;

дзе́ці ра́на кла́ліся спаць — де́ти ра́но ложи́лись (укла́дывались) спать;

2. (укладываться) ложи́ться;

бы́ццам сама́ цэ́гла кладзе́цца ў сцяну́ — бу́дто сам кирпи́ч ложи́тся в сте́ну;

3. (о свете, тени и т.п.) ложи́ться, па́дать;

на твар — яго́ кладзе́цца цень на лицо́ его́ ложи́тся (па́дает) тень;

4. страд. кла́сться; укла́дываться; откла́дываться; настила́ться; мости́ться; накла́дываться; раскла́дываться; см. кла́сці 1-4, 6, 7;

к. са сме́ху — пока́тываться со́ смеху;

к. спаць з кура́міо́чень ра́но укла́дываться спать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

знаць I

1. несов., см. ве́даць;

2. несов. (в лицо) знать;

3. нареч. заме́тно, ви́дно;

з. па сляда́х, што тут прайшо́ў воўк — ви́дно по следа́м, что здесь прошёл волк;

нічо́га не з. — ничего́ не заме́тно;

даць аб сабе́ з. — дать о себе́ знать;

з. ме́ру — знать ме́ру;

з. сваё ме́сца — знать своё ме́сто;

з. не зна́ю — знать не зна́ю;

як зна́еш — как зна́ешь;

не з. спако́ю — не знать поко́я;

з. назубо́к — знать назубо́к;

знай на́шых — знай на́ших;

і го́ра не з. — и го́ря не знать

знаць II ж., ист. знать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)