бесперапынна, безупынна, няспынна, несупынна, безупынку, без спыну, нястрымна, неўгамонна, бясконца, без канца, несціхана, неўціхана, не сціхаючы, нязмоўчна, няўмоўчна, бесперастанку, беспярэстанку, бесперастання, безустанку, не перастаючы; без аддухі, запар, заложна (разм.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Пустапа́сам ’без пастуха (пра жывёлу), без нагляду старэйшых (пра дзяцей і моладзь)’ (ТСБМ, Гарэц., Шат., Варл.; карэліц., Жыв. сл.), сюды ж пустопа́сть ’самапасам’ (кам., Жыв. сл.), у пусто́паш ’на самапас, у распусту (пусціць)’ (ТС), у пу́стапаш ’тс’: пусцілі быдло і коні ў пустапаш (слонім., Арх. Бяльк.), пусто́паш ’абложная зямля’ (ДАБМ, камент., 858), ’пусташ’ (бяроз., ЛА, 2), пу́стопась ’тс’ (маляр., ЛА, 2), укр. пусто́паш ’без пастуха’; серб.-харв. пу̏стопа̑ш ’дзе кожны можа пасвіць’. Ад пусты́ ’бязлюдны’ і пасці ’пасвіць’; у адносінах зямлі, якая “гуляе”, магчымы ўплыў дзеяслова паха́ць ’абрабляць, даглядаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
набалова́ть сов., разг.
1. (кого, что) (изнежить) распе́сціць; (испортить излишним баловством) разба́лаваць, зба́лаваць; (испортить потворством) раздуры́ць;
2. без доп. (нашалить) насваво́ліць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
проболта́тьсяI сов., прост. (без дела) прасно́ўдацца, правалэ́ндацца, прабадзя́цца, прасланя́цца; працяга́цца;
проболта́лся где́-то весь день прабадзя́ўся (працяга́ўся) не́дзе ўвесь дзень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
капце́ць, капціць; незак.
Разм.
1. Тое, што і капціць (у 1 знач.). Лямпы, што віселі пад столлю, хліпалі, капцелі. Шамякін. Газа была не чыстая, святла давала мала, капцела многа. Новікаў.
2. перан. Жыць без мэты, без справы. — Людзі горы варочаюць, а вы? .. Дармаедамі думаеце век капцець... Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грымо́ты, ‑мот і ‑аў; адз. грымота, ‑ы, ж.
Раскацістыя гукі грому, бою і пад. Грымоты кананады. □ Красавік — Абуджэнне салодкіх трывог, Прадчуванне грымот, Навальніц і маланак. Звонак. Калі вакол цішэла, не чуваць было грымотаў — рабілася трывожна. Арабей. Непрыкметна да сяла Без маланкі яркай, Без грымоты падплыла Хмарка. Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экспро́мт, ‑а, М ‑мце, м.
1. Верш, музычны твор і пад., створаныя адразу, без папярэдняй падрыхтоўкі; прамова, трапны адказ, сказаныя без папярэдняга абдумвання. [Я. Колас] перасягаў маладзейшых і ў жартах, і ў экспромтах, і ва ўдалых тостах. Лужанін.
2. Спец. Невялікі музычны твор, напісаны ў свабоднай форме. Экспромт Рахманінава.
[Ад лац. expromptus — гатовы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напе́ць, -пяю́, -пяе́ш, -пяе́; -пяём; -пеяце́, -пяю́ць; зак.
1. чаго. Спець многа чаго-н.
2. што. Перадаць голасам.
Н. арыю.
3. чаго і без дап. Нагаварыць, напляткарыць на каго-н. (разм.).
|| незак. напява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мітусі́цца, -тушу́ся, -ту́сішся, -ту́сіцца; -ту́сімся, -ту́сіцеся, -ту́сяцца; незак.
1. Хутка і без перапынку перамяшчацца ў розных напрамках.
Мітусяцца людзі на вакзале.
Думкі мітусяцца (перан.).
2. Увіхацца, хутка рабіць што-н.
М. каля печы.
3. Мільгацець перад вачамі.
Літары мітусяцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
садану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак. і аднакр. (разм.).
1. што. 3 размаху ўсадзіць што-н. вострае.
С. нож у дрэва.
2. чым і без дап. Моцна ўдарыць.
С. кулаком у бок.
С. з ружжа (выстраліць).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)