Во́так ’вадкасць, што выцякае з застарэлых ран’ (КЭС). Рус. оток ’ацёк, падскурная вадзянка’, ст.-рус. отокъ ’тс’, польск. otok ’вадкасць’, чэш. otok, серб.-харв. о̋ток, балг., макед. оток ’пухліна, ацёк’. Прасл. otokъ. Да цяку, цячы з іншай ступенню агаласоўкі. Ад прасл. ototъ ’востраў’ адрозніваецца акцэнтуацыяй, словы паходзяць ад аднаго і таго ж дзеяслова, але семантычна разышліся (Скок, 3, 450).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сы́варатка ’вадкасць, якая атрымліваецца пры згортванні крыві і лімфы’ (ТСБМ), ’вадкасць з адстоенага ці адтопленага малака’ (Сцяшк.). У першым значэнні запазычана з рус. сы́воротка ’тс’, у другім — вынік метатэзы складоў у сыроватка (гл.). Сюды ж, відаць, і сы́варачная трава́ ’дзярачка, Asperula arvensis L.’ (Меер Крыч.), адзін з відаў якой носіць назву ўкр. сируха (Макавецкі, Sł. botan.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
флюктуі́раваць, ‑руе; незак.
Спец.
1. Дапускаць самаадвольныя выпадковыя адхіленні ад сярэдняга значэння якой‑н. велічыні.
2. Пералівацца (пра вадкасць, што сабралася ў якой‑н. поласці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Млеч ’малако ў рыб’ (Сержп., Грам.), млечны ’які мае семевую вадкасць’ (валож., Сл. ПЗБ). З польск. mlecz, mleczko ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абцячы́, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -цячэ́; зак.
1. каго-што. Абагнуць, абысці сваім цячэннем.
Рака абцякла вёску з абодвух бакоў.
2. Сцячы з чаго-н. мокрага (пра вадкасць).
Вада абцякла з адзення.
|| незак. абцяка́ць, -а́е.
|| наз. абцяка́нне, -я н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ваўкува́тый ’трохі недасушаны, вільготны’ (Бяльк.). Рус. дыял. волкова́тый ’тс’. Параўн. рус. дыял. волгова́тый ’тс’ (да волгкий ’сыры’, слав. *vьlg‑ ’вадкасць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Талада́хаць, талада́хатэ ’боўтаць (пра вадкасць)’ (драг., Нар. лекс.). Імітатыў (гукаперайманне) з т. зв. “вертыкальнай заменай” л/д, параўн. талалыхаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́пат, ‑у, М ‑наце, м.
Вадкасць, якая прасочваецца на паверхню праз сценкі крывяносных сасудаў пры запаленні серозных абалонак і збіраецца ў якой‑н. унутранай воласці цела.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́за, ‑ы, ж.
Гаручая вадкасць, якая атрымліваецца пры перапрацоўцы нафты. Валіць у лямпу газы. Пах газы. □ Газа была не чыстая, святла давала мала, капцела многа. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лі́мфа, ‑ы, ж.
Бясколерная вадкасць у целе чалавека і пазваночных жывёл, якая абмывае ўсе тканкі і клеткі арганізма. Лімфа, як і кроў, знаходзіцца ў бесперапынным руху.
[Ад лац. lympha — вільгаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)