Ма́хіна ’машына’, ’вялікая прастора’, ’бялізны, велікан’ (Нас.), махі́на ’што-небудзь вялікае, грувасткае’, ’высокі чалавек, вярзіла’ (Мядзв., ТСБМ, Мат. Гом.; чавус., Нар. сл.), махі́ня ’высокая жанчына’ (гродз., Сцяшк. Сл.), ма́хінны, махі́нны, ма́хіны, махіне́зны, махіле́зны ’вельмі вялікі, высокі’ (Нас., Мат. Гом.; нараўл., Арх. ГУ; ТС), ма́хінь ’дрэва, паваленае бурай’ (Нікан.). Ст.-бел. махина ’вялікае збудаванне’ (1598 г.). Запазычана са ст.-польск. machina ’ваенныя дзеянні’, ’будынак, канструкцыя’, якое з лац. machina ’будынак; механізм’, ’асадныя прыстасаванні’ ст.-грэч. μηχανή, дар. μαχανά ’тс’, ’выдумкі, хітрыкі’ (Булыка, Лекс. запазыч., 99; Кюнэ, 74).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Се́льнік ‘матрас з саломы’ (Сцяшк.), сельні́к ‘агароджаная частка хлява, дзе складаюць сена’ (мазыр., З нар. сл.), селны́к ‘будынак для сена або аддзяленне ў хляве для сена’ (Шушк.). З сяннік (гл.) у выніку дысіміляцыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
міністэ́рства, ‑а, н.
1. Вышэйшая дзяржаўная ўстанова, якая ведае асобнымі галінамі дзяржаўнага кіравання і народнай гаспадаркі, а таксама будынак, дзе знаходзіцца гэтая ўстанова. Міністэрства замежных спраў.
2. У сістэме буржуазнага парламентарызму — састаў міністраў данага ўрада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасо́льства, ‑а, н.
1. Дыпламатычнае прадстаўніцтва адной дзяржавы ў другой на чале з паслом. Персанал пасольства. Амерыканскае пасольства. // Будынак, у якім знаходзіцца гэтая ўстанова.
2. Асоба або група людзей, пасланых з даручэннем якога‑н. характару.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пастройка, постройка, пострбикі, пустрбика ’будынак, будынкі’ (Янк. 1, Тарн., Сл. Брэс., Ян.; лудз., Сл. ПЗБ). З рус. постройка ’тс’. Пашырэнне слова, відаць, было звязана з уключэннем Беларусі ў тэрыторыю Расійскай імперыі ў XVIII ст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
патрыма́цца сов., в разн. знач. подержа́ться;
п. за руку́ — подержа́ться за́ руку;
гэ́ты буды́нак ~ма́ецца яшчэ́ до́ўга — э́та постро́йка поде́ржится ещё до́лго
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надбудо́ва ж., в разн. знач. надстро́йка;
н. паве́рха — надстро́йка этажа́;
н. ўпрыго́жыла буды́нак — надстро́йка укра́сила зда́ние;
ба́зіс і н. — ба́зис и надстро́йка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
увянча́ць сов., в разн. знач. увенча́ть;
у. прэ́міяй ле́пшы твор маста́цтва — увенча́ть пре́мией лу́чшее произведе́ние иску́сства;
у. буды́нак ве́жай — увенча́ть зда́ние ба́шней
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тру́хля, ‑і, ж.
Абл.
1. Спарахнелы, струхлелы будынак. Ды і якая там хата — трухля адна. «Беларусь».
2. Пацяруха. Грузавік .. зароў і ўлез у самую гразь. Затрашчаў, падаўся леташні насціл, змяшалася трухля з перапрэлай чорнай граззю. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Небаскроб ’вышынны будынак’ (БРС, ТСБМ). Калька з рус. небоскреб (Крукоўскі, Уплыў, 129), што ў сваю чаргу з англ. skyscraper ’тс’ (Фасмер, 3, 53); параўн. таксама хмарочос ’тс’ (Караткевіч) з укр. хмарочос (калька з ням. Wolkenkratzer).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)