Verbum

Моцыя ’супрага, праца ў суполку, гульня ў сполку’ (Бяльк.), рус. ёнаўск. (ЛітССР) моция ’ўдзел некалькіх асоб у адной справе, аперацыі’, в моцию ’разам’. Праз польск. mocja з лац. mōtio ’рух, душэўны рух, парыў, эмоцыя’.

◎ *Набану́цца, набону́цца ’напароцца’ (ганц., Сл. ПЗБ). З *набоднуцца (ад бадаць ’калоць’) у выніку фанетычнага пераходу дн > н, магчыма, праз стадыю падваення ‑нн‑, параўн. спадніца, дыял. спанніца, спаніца (гл. ДАБМ, к. 60, 329 і інш.).

Пазуме́нт ’шытая золатам або срэбрам тасьма, якой аздабляюць мэблю, адзенне і інш.’ (ТСБМ). З рус. позумент ’тс’, якое праз нов.-в.-ням. Posament або н.-ням. pasement з франц. passement (гл. Фасмер, 3, 303).

Па́ўза ’кароткі перапынак у гучанні’ (ТСБМ). Праз польск. (pauza) ці рус. (па́уза) мову з ням. Pause, якое з лац. pausa < ст.-грэч. παῦσις ’перапынак’ < παύω ’канчаю, прыпыняю’ (Верш. Сл., 4, 93; Фасмер, 3, 218).

◎ Пурну́ць ’шпурнуць, кінуць’ (слонім., Нар. словатв.; ТС): пурні мне праз плот яблака (встк., Мат. Гом.). Відаць, гукапераймальнае, параўн. рус. дыял. пу́рыць ’мачыцца; ліць струменем’, пу́рить ’кідаць’, укр. пурну́ти ’даць нырца’ і пад. Гл. пу́рыць.

Са́кля ’жыллё каўказскіх горцаў’ (ТСБМ). Запазычанне праз рус. са́кля (Крукоўскі, Уплыў, 74) з груз. saxli ’дом’, інгуш. saxl (гл. Праабражэнскі, 2, 245). Локач (143) лічыць запазычаннем з цюркскай мовы. Гл. таксама Фасмер, 3, 547.

Сардзі́на ’невялікая марская прамысловая рыбка сямейства селядцовых’ (ТСБМ). Праз. рус. сарди́н(к)а ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 80) з фр. sardine > італ., лац. sardīna, sarda, літаральна ’сардынская рыба’, ад назвы вострава Сардынія (Фасмер, 3, 562).

Сацыялі́ст ’член сацыялістычнай партыі; паслядоўнік сацыялістычнага вучэння’ (ТСБМ). Праз рус. социали́ст (Крукоўскі, Уплыў, 81) з ням. Sozialist (гл. Фасмер, 3, 730). У беларускай мове з’явілася ў 20‑я гады XX ст. (Гіст. лекс., 239).

Слімба́ты ‘слінявы’ (слуц., Жыв. сл.). Да папярэдняга слова, праз экспрэсіўны назоўнік *слімба (аб суф. ‑б(а) гл. Сцяцко, Афікс. наз., 33), параўн. слімакава́ты ‘пакрыты слінай, мокры ад сліны’ (ТСБМ), утворанае ад слімак, слімакі (гл.).

Тапіна́мбур ’сланечнік клубяносны, земляная груша, Helianthus tuberosus L.’ (ТСБМ, Кіс.). Праз рус. топина́мбур ’тс’ з франц. topinambour ’тс’ < парт. topinambo, якое з’яўляецца назвай індзейскага племені ў Паўднёвай Амерыцы (ЕСУМ, 5, 599; Голуб-Ліер, 484).