ізго́й, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Старажытнарускі сацыяльны тэрмін, якім абазначалі чалавека, што страціў сувязь са сваёй сацыяльнай групай, напр., прыгонны селянін, які выкупіўся на волю, купец, які збяднеў, згалеў.
2. перан. Чалавек, якога ігнаруюць або праследуюць, які страціў сваё становішча ў грамадстве, адшчапенец.
Праз сваю фанабэрыстасць хлопец хутка зрабіўся сапраўдным ізгоем сярод моладзі.
|| прым. ізго́йскі, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэрміна́л, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. У транспартных сетках: месца пасадкі або высадкі пасажыраў пагрузкі або выгрузкі грузаў і іх накаплення.
Мытны т.
Т. аэрапорта.
2. Канцавая частка сістэмы, якая забяспечвае сувязь сістэмы з навакольным асяроддзем.
Плацежны т.
Купіць білет праз т.
3. Прыстасаванне ў ЭВМ, прызначанае для ўводу і вываду інфармацыі.
Камп’ютарны т.
|| прым. тэрміна́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уну́траны, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца ўнутры.
Унутраныя дзверы.
Унутраныя хваробы (органаў грудной і брушной поласці).
2. перан. Які складае змест, раскрывае саму глыбіню, сутнасць, душу каго-, чаго-н.
Унутранае чуццё.
Унутраная сувязь з’яў.
У. свет мастака.
У. голас (перан.: пра думкі).
3. Які мае адносіны да жыцця ўнутры якой-н. арганізацыі, дзяржавы.
Унутраная палітыка.
Унутраная пазыка.
Правілы ўнутранага распарадку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
берагавы́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да берага (у 1, 2 знач.). Берагавая лінія. □ Вада бесперапынна білася ў берагавы схіл. Чорны. // Які знаходзіцца на беразе, каля берага. Берагавы лёд. Берагавая дарога. Берагавы лес. // Які мае сувязь з берагам. Берагавая ахова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спу́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Завесці з кім‑н. агульныя справы (звычайна нядобрыя); звязацца з кім‑н. [Віцька:] — Калі я спутаўся з гэтай чортавай фралоўскай кампаніяй, .. [лётчык] штосьці заўважыў. Быкаў. // Уступіць у любоўную сувязь. — Твая жонка спуталася з Васілём, адказала Зіна. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сообща́ться
1. (передаваться — о качестве, свойстве) перадава́цца;
2. (соединяться, иметь сообщение между собой) злуча́цца;
Москва́-река́ сообща́ется с Во́лгой Масква́-рака́ злуча́ецца з Во́лгай;
3. (находиться в общении) падтры́мліваць су́вязь (зно́сіны);
они́ сообща́ются друг с дру́гом пи́сьмами яны́ падтры́мліваюць су́вязь (зно́сіны) адно́ з адны́м ліста́мі;
4. страд. паведамля́цца; перадава́цца; надава́цца; см. сообща́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазлуча́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Злучыць, змацаваць усё, многае. Пазлучаць правады.
2. Устанавіць сувязь паміж усім, многім. Пазлучаць берагі мастамі.
3. Сабраць разам усё, многае.
пазлуча́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Злучыць для палавога акта ўсіх, многіх (пра жывёлу).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дружба́цкі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да дружбака, дружбакоў; сяброўскі. [Міхась] наогул быў дружбацкі хлопец і за кампанію гатовы быў аддаць усё. Шахавец. І з тае часіны, дзе б хто з іх ні быў, сувязь дружбацкая між імі не парывалася. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разарва́ць, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак.
1. каго-што. Рэзкім рухам раздзяліць на часткі, парушыць цэласць чаго-н.; разадраць.
Р. ліст паперы.
Р. сукенку.
2. што. Узарваць знутры, разнесці на часткі, асколкі.
Трубы разарвала (безас.).
3. перан., што. Спыніць, парваць (адносіны, сувязь і пад.).
Р. дыпламатычныя зносіны.
Р. сувязі з сябрамі.
|| незак. разрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. разры́ў, -ры́ву, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адкало́цца, ‑калюся, ‑колешся, ‑колецца; зак.
1. Аддзяліцца, адваліцца ад таго, што колецца, бурыцца.
2. перан. Парваць сувязь з кім‑, чым‑н., выйсці са складу якой‑н. арганізацыі, групы і пад. Адкалоцца ад таварышаў. □ Хто б мог падумаць, што паненка сапраўды адколецца ад шляхты. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)