задзеравяне́ць і задзервяне́ць, ‑е’е; зак.
Разм. Стаць цвёрдым, як дрэва; адзеравянець. Маладыя парасткі к восені задзеравянелі. // Страціць адчувальнасць; анямець. Рука задзеравянела.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засме́ціцца, ‑ціцца; зак.
Зрабіцца брудным, нячыстым ад смецця. Двор засмеціўся за зіму. // Страціць якасць, сапсавацца ад непатрэбных прымесей. Насенне засмецілася пустазеллем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цярплі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць цярплівага. Цярплівасць — гэта маці вынаходлівасці, маці творчасці. Дубоўка. // Здольнасць доўга вытрымліваць што‑н. непрыемнае, надакучлівае. Страціць цярплівасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разары́цца, -зару́ся, -зо́рышся і -зары́шся, -зо́рыцца і -зары́цца; -зо́рымся і -зары́мся, -зо́рыцеся і -зарыце́ся, -зо́рацца і -зара́цца; зак.
1. Страціць маёмасць, багацце; збяднець.
2. Патраціць на што-н. грошы (разм.).
Р. на кнігі.
|| незак. разара́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. разарэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разрадзі́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дзіцца; зак.
1. Стаць разраджаным (пра агнястрэльную зброю).
2. Страціць электрычны зарад.
Электрычная батарэя разрадзілася.
3. перан. Пра адносіны, абстаноўку: перастаць быць напружаным, стаць спакайнейшым.
Абстаноўка разрадзілася.
|| незак. разраджа́цца, -а́ецца.
|| наз. разра́д, -у, М -дзе, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
самаўзбрае́нне, ‑я, н.
Узбраенне самога сябе. / у перан. ужыв. [Андрэй] разумеў — калі не будзе гэтага пачуцця самаўзбраення, можна страціць здольнасць да жыцця. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збля́кнуць і збле́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Страціць яркасць афарбоўкі; выцвісці. Матэрыя зблекла. □ Зара тым часам падалася ўправа, і светлы ветразь яе зменшыўся, ружовыя фарбы збляклі. Дуброўскі.
2. Завянуць, страціць свежасць (пра расліны). Зблякла трава. / Пра чалавека, яго твар. Вочы .. [Сцяпана] на момант загарэліся, але тут жа і збляклі. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ад’е́здзіць, ‑езджу, ‑ездзіш, ‑ездзіць; зак.
1. Праездзіць некаторы час. Ад’ездзіць пяць гадзін на кані.
2. Перастаць ездзіць; страціць магчымасць ездзіць. Машына ад’ездзіла сваё.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напо́рыстасць, ‑і, ж.
Уласцівасць напорыстага. Страціць напорыстасць. □ Выбіўся ў людзі Лычкоўскі без усялякай пратэкцыі і дапамогі, дзякуючы выключна сваёй цягавітасці і напорыстасці. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ачуме́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Страціць разважлівасць; адурэць. Як праслухаў далей старога, дык ачумеў і не ачухаўся, аж пакуль да нас дабег. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)