Найясне́йшы ’свяцейшы (граф, князь)’ — тытул (Гарэц.). З польск. najjaśniejszy (напр., najjaśniejszy królu) ’найдастойнейшы’, што ў сваю чаргу калька з заходнееўрапейскіх моў, параўн. рус. ваша светлость — зварот у царскай Расіі да асоб пэўнага рангу.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́мер-ю́нкер, ‑а, м.

Малодшае прыдворнае званне ў царскай Расіі і некаторых манархічных дзяржавах. // Асоба, якая мае гэта званне.

[Ням. Kammerjunker.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

генера́л-пракуро́р, ‑а, м.

Вышэйшы ўрадавы чыноўнік царскай Расіі, які наглядаў за законнасцю дзейнасці дзяржаўнага апарату і ўзначальваў Сенат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

граф, ‑а, м.

Дваранскі тытул у дарэвалюцыйнай Расіі і Заходняй Еўропе, вышэйшы за баронскі. // Асоба, якая мае гэты тытул.

[Ням. Graf.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ура́днік, ‑а, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі — ніжэйшы чын павятовай паліцыі.

2. Унтэр-афіцэр у казацкім войску царскай арміі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чарнасо́шны, ‑ая, ‑ае.

Гіст. У Расіі ў 14–17 стст. — які жыў на чорных землях; дзяржаўны, цяглавы. Чарнасошны селянін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ляндры́нка, ляндры́нкі ’цукеркі — ледзянцы’ (астрав., Сцяшк. Сл.; брасл., Сл. ПЗБ; драг., КЭС). Запазычана з польск. landrynka, landrynki, landryny, якія ўзыходзяць да прозвішча Ландрин, уладальніка цукеркавай фабрыкі ў Расіі ў XIX ст. (Слаўскі, 4, 46).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паж, ‑а, м.

1. У сярэднія вякі — падлетак, юнак дваранскага роду, які служыў пры двары караля або буйнога феадала. Паж каралевы. // перан. Іран. Аб мужчыне, які аддана адносіцца да жанчыны, дагаджае ёй.

2. У царскай Расіі і краінах Заходняй Еўропы — малодшая прыдворная пасада.

3. У царскай Расіі — выхавальнік Пажскага корпуса.

[Фр. page.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́дкуп, -у, мн. -ы, -аў, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі: права на спагнанне дзяржаўных падаткаў, на манапольнае вядзенне гандлю, якое перадавалася казной прыватным асобам за грашовы ўзнос.

Вінны в.

Аддаць на в. што-н. (перан.: у поўнае распараджэнне).

|| прым. адкупны́, -а́я, -о́е.

Адкупная сістэма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

генера́л-губерна́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У царскай Расіі: чыноўнік мясцовай адміністрацыі з вышэйшай ваенна-адміністрацыйнай уладай, які стаяў на чале генерал-губернатарства.

2. У краінах Садружнасці нацый: прадстаўнік англійскага манарха, які лічыцца кіраўніком дзяржавы.

|| прым. генера́л-губерна́тарскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)