паплаво́к¹, -лаўка́, мн. -лаўкі́, -лаўко́ў, м.
1. Лёгкі плаваючы прадмет, які прымацоўваецца да лёскі, да сеткі або трымаецца на якары.
П. вудачкі.
П. невада.
2. Прыстасаванне, якое выкарыстоўваецца для надання плывучасці чаму-н. (від лодкі, прагумаваны мех, надзьмуты ветрам і пад.).
Мост на паплаўках.
|| прым. паплаво́чны, -ая, -ае і паплаўко́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
куры́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., ку́рыцца; незак.
1. Слаба гарэць, тлець, вылучаючы многа дыму.
На вогнішчы курыліся галавешкі.
Папяроса не курыцца.
2. чым і без дап. Вылучаць выпарэнні, лёгкі туман, пару.
Ад летняга дажджу лес курыўся парай.
3. Паднімацца ўверх, кружыцца (пра дым, туман, пыл і пад.).
За машынай курыўся пыл.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бязва́жкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае вельмі нязначную, малую вагу; лёгкі. Ён ужо даўно не браў яе рукі ў сваю, і цяпер яму здалося, што рука нейкая бязважкая. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассы́пчаты, ‑ая, ‑ае.
1. Тое, што і рассыпісты. Заграбаючы валёнкамі рассыпчаты, лёгкі снег, .. [Камлюк] спрытна абагнаў фурманку. М. Ткачоў. Загаманілі жанкі, аднекуль з дарогі данеслася рассыпчатае сакатанне калёс. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дасту́пны, -ая, -ае.
1. Такі, да якога можна прайсці, праехаць.
Лагер размясціўся ў даступным месцы.
2. Адкрыты для зроку.
Д. для назірання.
3. Які падыходзіць для ўсіх або многіх.
Даступныя цэны.
4. Лёгкі для разумення.
Даступная форма выкладання думак.
5. Які выклікае прыхільнасць да сябе.
Гэта быў д. просты чалавек.
|| наз. дасту́пнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
до́ўгі, -ая, -ае.
1. Працяглы ў прасторы, які мае вялікую даўжыню (у 1 знач.).
Д. шлях.
2. Працяглы ў часе.
Д. дзень.
Доўга (прысл.) чакаць.
◊
Доўгія рукі ў каго (разм., неадабр.) — пра таго, хто мае схільнасць да кражы, захопу.
Доўгі рубель (разм., неадабр.) — вялікі лёгкі заробак.
Адкладваць у доўгую скрынку (неадабр.) — адкладваць якую-н. справу на доўгі час.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ша́стаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. Утвараць лёгкі шум, шоргат.
Шастае дождж па даху.
Ш. сенам.
2. Біць з шумам (разм.).
Ш. дубцом па нагах.
3. Хадзіць, снаваць туды-сюды з мэтай што-н. выгледзець, украсці і пад. (разм.).
Ш. па лесе.
Не трэба ш. дзе не след.
4. што. Рэзаць (разм.).
Ш. сала нажом.
|| наз. ша́станне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ляту́чка ’крылападобны выраст на насенні некаторых раслін, які дазваляе яму лёгка разносіцца ветрам’, ’лёгкі від транспарту’, ’кароткая вытворчая нарада’ (ТСБМ). З суч. рус. лету́чка ’тс’. Да ляце́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паве́ў, ‑веву, м.
Лёгкі, слабы парыў ветру; рух у паветры. Лёгкі, ледзь прыкметы павеў свежага ветру крануў нашы твары. В. Вольскі. Паветра ішло насустрач слабымі цёплымі павевамі. Мележ. // Прыкметы чаго‑н. надыходзячага. Павевы рэвалюцыі. □ Незаўважна падплылі павевы восені. Чорны. // перан. Уздзеянне, уплыў чаго‑н. Павевы гісторыі. Гуманістычныя павевы. □ Здавалася, ужо само паветра было насыпана новымі павевамі свежай мыслі. Колас. // перан. Адчуванне чаго‑н. [Шчасце] было блізка,.. [Заранік] чуў павевы яго і — прыскорваў крок. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазво́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Час ад часу звінець, злёгку звінець. Марскія хвалі гойдаюць бакены, на якіх пазвоньваюць невялікія званы. Лынькоў. Лёгкі марозік зашкліў лужы, і пад нагамі пазвоньвалі ільдзінкі. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)