эстэ́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.
1. Філасофскае вучэнне пра сутнасць і формы прыгожага ў мастацкай творчасці, у прыродзе і жыцці, пра мастацтва як асобы від грамадскай ідэалогіі.
Курс эстэтыкі.
2. Сістэма чыіх-н. поглядаў на мастацтва.
Э.
М.
Багдановіча.
3. Прыгажосць, мастацкасць у афармленні, арганізацыі чаго-н.
Э. сталіцы.
|| прым. эстэты́чны, -ая, -ае.
Эстэтычныя тэорыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
талсто́ўства, ‑а, н.
Рэлігійна-этычнае вучэнне пісьменніка Л.М. Талстога, якое выражаецца ў крытыцы і адмаўленні сучаснага яму грамадскага ладу і цывілізацыі з пазіцый патрыярхальнага сялянства і ў прапагандзе ідэі маральнага ўдасканалення і непраціўлення злу насіллем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мело́дыка, ‑і, ДМ ‑дыцы, ж.
1. Сукупнасць меладычных сродкаў, уласцівых якому‑н. твору, творчасці народа, аўтара. Паэтычная сціпласць і выразнасць, мелодыка і гнуткасць верша складаюць аснову народнасці мовы Тараса Шаўчэнкі. Палітыка.
2. Вучэнне аб мелодыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дарвіні́зм, ‑у, м.
Вучэнне аб гістарычным развіцці жывой прыроды, аб паходжанні відаў жывёл і раслінных арганізмаў шляхам натуральнага адбору.
•••
Сацыяльны дарвінізм — рэакцыйная плынь у буржуазнай сацыялогіі, якая пераносіць прынцып барацьбы за існаванне на вобласць грамадскіх з’яў і адносін.
[Ад імя заснавальніка Чарлза Дарвіна.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эвалюцыяні́зм, ‑у, м.
1. Вучэнне, паводле якога ўсё існуючае знаходзіцца ў працэсе пастаяннага развіцця, у стане эвалюцыі (у 1 знач.).
2. Напрамак у буржуазнай філасофіі і навуцы, які адмаўляе скачкападобныя, рэвалюцыйныя змены ў працэсе развіцця прыроды і грамадства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ева́нгелле, -я, н. (з вялікай літары).
1. Частка Бібліі, агульная назва першых чатырох кніг Новага Запавету пра зямное жыццё і вучэнне Ісуса Хрыста (з’яўляецца асновай хрысціянскага веравучэння).
Кананічнае Е.
2. мн. -і, -яў. Кожная з чатырох кніг Новага Запавету, напісаных, паводле царкоўнай традыцыі, вучнямі Ісуса Хрыста і іх паслядоўнікамі.
Е. ад Марка.
Старонка Евангелля ад Матфея.
|| прым. ева́нгельскі, -ая, -ае.
Е. тэкст.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Наву́ка (ТСБМ, Яруш., Гарэц.), ст.-бел. наука ’навука, сістэма ведаў; вучоба; навучанне; урок, нешта павучальнае; казань, пропаведзь; парада’ (Сташайтэне, Абстр. лекс., 65). Укр., рус. наука, польск., чэш., славац. nauka, в.-луж. nawuka, балг., макед. наука, серб.-харв. наука, славен. nauk ’навучанне, вучэнне, урок, прыклад, папярэджанне’. З *na‑ і ‑uk, гл. вучыць (Фасмер, 3, 49; Махэк₂, 666; спец. адносна ўсходнеславянскага слова гл. Кохман, SOr, 29, 115–120).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распространя́ть несов.
1. (делать доступным, известным) распаўсю́джваць;
распространя́ть уче́ние распаўсю́джваць вучэ́нне;
2. (расширять) пашыра́ць;
распространя́ть де́йствие зако́на пашыра́ць дзе́янне зако́на;
3. (наполнять запахом) напаўня́ць (што чым); распаўсю́джваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эпікурэі́зм, ‑у, м.
1. Вучэнне, сістэма поглядаў старажытнагрэчаскага філосафа Эпікура.
2. Кніжн. Сістэма поглядаў, якая вырасла на глебе скажонага тлумачэння вучэння Эпікура як імкненне да задавальнення пачуццёвых інстынктаў і дасягнення асабістых выгод.
3. перан. Кніжн. Схільнасць да пачуццёвага задавальнення, распешчанага жыцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапаве́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак., што.
1. Распаўсюджваць якое‑н. веравучэнне, растлумачваючы яго слухачам. Прапаведаваць хрысціянства. // без дап. Гаварыць пропаведзь.
2. перан. Распаўсюджваць якія‑н. погляды, думкі, якое‑н. вучэнне. — Вы ведаеце, што раблю я цішком? — ціха пытае Лабановіч.. — Крамольныя ідэі прапаведую. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)