чырвона... (а таксама чырвана...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «чырвоны», напрыклад: чырвонаармейскі, чырвонагаловы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шматтыра́жны, ‑ая, ‑ае.

Які выдаецца, выходзіць вялікім тыражом. Увечары па пакоях інтэрната разнеслі шматтыражную газету «Чырвоны аграном». Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

воспалённый

1. прич. узбу́джаны, узру́шаны; см. воспали́ть;

2. прил. запалёны, чырво́ны (ад запале́ння);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

черво́нный​I прил.

1. / черво́нное зо́лото чырво́нае (чы́стае) зо́лата;

2. (красный) уст. чырво́ны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пунсо́вы, ‑ая, ‑ае.

Ярка-чырвоны. Пунсовыя макі. □ Марына засмяялася, і я радасна цмокнула яе ў халодныя пунсовыя шчокі. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

флагшто́к, ‑а, м.

Шост для пад’ёму флага. А сёння паміж цёмна-сініх сосен на высокім флагштоку ўзвіўся чырвоны сцяг. Грахоўскі.

[Гал. vlagstok.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Румя́ны 1 ’з румянцам на твары’, ’ярка-чырвоны, ружовы’, ’чырванаваты, з залаціста-карычневым адценнем (пра выпечку)’ (ТСБМ, Ласт., Сл. ПЗБ), румʼя́ны ’румяны, чырвоны’ (ТС), ст.-бел. румѧнъ ’тс’ (Альтбаўэр). Укр. румʼя́ний ’румяны’, рус. румя́ный ’тс’, польск. rumiany ’тс’, чэш. ruměný ’тс’, славен. rumèn ’жоўты, чырвоны’, серб.-харв. ру̀мен ’чырвоны’, балг. ру́мен ’тс’, макед. румен ’тс’, ст.-слав. роумѣнъ. Прасл. *ruměnъ < *rudměnъ < *ruda, *rudъ, *rudъjь (гл. руда, руды). Індаеўрапейскія адпаведнікі — літ. raumuõ, род. ‑eñs, Він. адз. л. raũmenį ’мышца’, лат. raũmins ’вэнджаныя мышачныя часткі’ (Фасмер, 3, 517; ESJSt, 13, 783 з літ-рай).

Румя́ны 2 ’ружовая ці чырвоная касметычная фарба для твару’ (ТСБМ). З рус. румяна ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кара́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Марская жывёліна, якая жыве нерухомымі калоніямі на скалах; род паліпаў.

2. Вапнавае адкладанне некаторых відаў гэтых жывёлін — чырвоны, ружовы або белы камень, які пасля апрацоўкі выкарыстоўваецца як упрыгожанне.

Пацеркі з каралаў.

|| прым. кара́лавы, -ая, -ае.

Каралавыя рыфы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ла́кмус, -у, м. (спец.).

Фарбавальнае рэчыва, якое змяняе колер насычанай ім паперы пад дзеяннем кіслот на чырвоны, а пад дзеяннем шчолачаў — на сіні колер.

|| прым. ла́кмусавы, -ая, -ае.

○

Лакмусавая папера — папера, пакрытая лакмусам.

◊

Лакмусавая паперка — сродак выяўлення, праверкі адносін паміж кім-н. і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бардо́ ​1, нязм., н.

Гатунак чырвонага віна (паводле назвы французскага горада Бардо).

бардо́ ​2, нязм. прым.

Цёмна-чырвоны. Сукенка колеру бардо.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)