Verbum

Во́нках ’на дварэ, звонку’ (КТС, Нас., Касп., Бяльк., Др.-Падб., Гарэц., Шн., 2), ст.-бел. вонкахъ, н.-луж. wenkach ’на вуліцы, звонку’. З вонка, вонкі ў форме месн. скл. мн. л. (Карскі 2-3, 77; таксама Трубачоў, Слав. языкозн., 5, 189).

Гарчэ́ча ’гаркота, горкі смак’ (БРС). Утварэнне суфіксам ‑еча (‑эча) ад го́ркі (< прасл. *gorьkъ). Адносна суфіксацыі Трубачоў (Проспект, 59–61) мяркуе, што ўкр. і бел. суфікс *‑etja звязаны з паўд.-слав. *‑otja (параўн. бел. мале́ча, укр. мале́ча і серб.-харв. malòča).

Гарыцве́т ’расліна гарыцвет’ (БРС). Рус. горицве́т, укр. горицві́т, горе́цвіт, польск. gorzekwiat, чэш. hořikvět, балг. гори́цвет і г. д. Трубачоў (Эт. сл., 7, 46) прыводзіць вялікі матэрыял з розных слав. моў і выстаўляе праформу *gorikvětъ (складанае слова: імператыў ад *gorěti + *kvetъ).

Гры́ва ’грыва’. Рус. гри́ва, укр. гри́ва, польск. grzywa, чэш. hříva, серб.-харв. гри̏ва, балг. гри́ва. Прасл. *griva ’тс’ < і.-е. *g​^u̯rīu̯ā: ст.-інд. grivā́, авест. grīvā ’задняя частка шыі, патыліца’. Гл. Фасмер, 1, 458; Трубачоў, Эт. сл., 7, 129–130.

Губ ’мера палатна’ (Сцяшк.). Да гнуць, губі́ць, гіба́ць (гл.). Параўн. і гі́ба ’мера палатна’ (гл.). Да гэтай групы слоў, здаецца, адносіцца і губа́ ’кавалак зямлі, які селянін мог узараць на працягу дня сахой’ (Яшкін). Параўн. Трубачоў, Эт. сл., 7, 164–165.

Гуза́ць ’вязаць снапы’, ’біць вяроўкай’ (Нас.). Да слав. *ǫz‑: *ęz‑ ’вязаць’ (гл. вяза́ць < *vęzati, гуж ₁). Параўн. таксама Фасмер, 1, 471, і падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 7, 93–94 (але без бел. дзеяслова). Параўн. яшчэ ў Насовіча гуз ’вузел; сувязь’.

Двана́ццаць. Рус. двена́дцать, укр. двана́дцять, польск. dwanaście, чэш. dvanáct, серб.-харв. два́наест, балг. двана́десет. Прасл. *d(ъ)va/d(ъ)vě na desęte < *d(ъ)va + na + desęte (мec. скл. ад *desętь). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 186; Фасмер, 1, 487.

Два́ццаць ’дваццаць’ (БРС). Рус. два́дцать, укр. два́дцять, польск. dwadzieścia, чэш. dvacet, серб.-харв. два́десет, балг. два́десет. Прасл. *d(ъ)va desęte (спалучэнне лічэбніка *dъva і формы ад *desętь). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 186; Фасмер, 1, 486; Бернекер, 1, 187.

Дво́йчы ’двойчы’ (БРС, Нас., Шат., Касп.). Параўн. рус. дыял. дво́йчы, дво́ича, укр. дві́чи, дві́йчи, ст.-польск. dwójcy, dwujcy, dwajcy, ст.-слав. дъвоищи. Прасл. *d(ъ)vojьtji < *d(ъ)va + іменная форма *jьtjь ’ход’. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 193. Параўн. дво́жды.

Кляк ’загнутая галіна ці корань’ (ТС), ’сук’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. кляк ’залом’, славен. kléka ’сук, крывое дрэва’, польск. klęk, чэш. klek ’тс’. Магчыма, яшчэ прасл. klękъ, якое да klękati (Трубачоў, Эт. сл., 10, 31; ЕСУМ, 2, 469). Гл. клякаць.