турні́р, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Спаборніцтва рыцараў у Заходняй Еўропе ў сярэднія вякі.

2. Спартыўныя спаборніцтвы, асабістыя ці камандныя, у якіх усе ўдзельнікі сустракаюцца паміж сабой адзін або два разы.

Баскетбольны т.

Міжнародны шахматны т.

|| прым. турні́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гантэ́ль, ‑і; Р мн. ‑ей і ‑яў; ж.

Гімнастычная гіра ў выглядзе двух чыгунных шароў, злучаных паміж сабой круглай ручкай.

[Ням. Hantel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змаркатне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм. Зрабіцца маркотным, сумным. Людзі змаркатнелі, самі сабой апусціліся долу іх натруджаныя лапатамі рукі. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

матч-турні́р, ‑у, м.

Спартыўнае спаборніцтва, у якім усе ўдзельнікі (пры кругавой сістэме) сустракаюцца паміж сабой не менш двух разоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашапта́цца, ‑шапчуся, ‑шэпчашся, ‑шэпчацца; зак.

Пагаварыць шэптам. Пакуль Раман вячэраў, жанчыны пашапталіся паміж сабой, і абедзве падышлі да стала. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раўню́ткі, ‑ая, ‑ае.

Вельмі роўны. Лёгка і мякка слізгаюць палазы, пакідаючы за сабой па некранутай белі дзве раўнюткія палосы. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ссуту́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

Зрабіць сутулым; згорбіць. [Ларыса], ссутуліўшы плечы, не бачачы нічога перад сабой, кінулася на вуліцу. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запалане́ць, -ланю́, -ло́ніш, -ло́ніць; -ло́нены; зак.

1. каго-што. Узяць у палон; скарыць, пазбавіць незалежнасці.

З. народ.

З. сэрца дзяўчыны (перан.).

2. што. Заняць, запоўніць сабой якую-н. прастору.

Натоўп запаланіў увесь двор.

Трывога запаланіла ўсё нутро (перан.).

|| незак. запаланя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тонкаліставы́, ‑ая, ‑ое.

Спец. Прызначаны для вырабу лістоў таўшчынёй да 4 мм. Тонкаліставы цэх. // Які ўяўляе сабой такія лісты. Тонкаліставая сталь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Лі́заўка 1 ’пласцінчаты свердзел’ (Касп., Сцяшк.). Відавочна, з лёзаўка, утворанай з лязо, лёза. Да лёзіва 2 (гл.).

◎ Лізаўка 2 ’абшыўка ў кажуху’ (хоц., Мат. Маг.). Рэгіянальнае ўтварэнне. Да лізаць ’пакрываць, абдаваць сабой’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)