ра́ды, -ая, -ае; рад, -а.
1. Які перажывае пачуццё радасці, задавальнення.
Радая маці гаварыла безупынку.
2. у знач. вык. (звычайна кар. ф.), каму-чаму, з дадан. і без дап. Пра пачуццё радасці, задавальнення, якое перажывае хто-н.
Мы надта рады такому госцю.
Я рад, што ты ўдала з’ездзіў.
3. у знач. вык., з інф. Пра жаданне, гатоўнасць зрабіць што-н.
Я рад бы вам дапамагчы, ды не маю цяпер вольнага часу.
◊
І не рад (рады); (і) сам не рад (рады) (разм.) — пра чый-н. жаль, шкадаванне з прычыны таго, што адбылося пры яго ўдзеле.
Рад (ці) не рад (разм.) — паняволі, хочаш не хочаш.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
на́кіп, -у, м.
1. Пена, якая ўтвараецца на паверхні вадкасці пры кіпенні, а таксама цвёрды асадак на сценках пасуды, у якой што-н. кіпяцяць.
Н. на супе.
Н. у чайніку.
2. перан. Тое, што накіпела ў сэрцы, на душы; цяжкае пачуццё ад чаго-н. непрыемнага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гу́мар, -у, м.
1. Дабрадушна-жартаўлівыя адносіны да чаго-н.
Валодаць гумарам.
Пачуццё гумару.
2. У мастацтве: паказ якой-н. з’явы ў дабрадушна-смешным, камічным выглядзе, а таксама літаратурны твор, заснаваны на гэтым прыёме.
Аддзел сатыры і гумару ў газеце.
|| прым. гумарысты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ло́коть ло́каць, род. ло́кця м.;
◊
бли́зок ло́коть, да не уку́сишь посл. блі́зка ло́каць, ды не ўку́сіш;
чу́вство ло́ктя пачуццё ло́кця.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бяссэ́нснасць, ‑і, ж.
Уласцівасць бяссэнснага; недарэчнасць. Бяссэнснасць ўчынку. □ Нейкае .. няяснае адчуванне бяссэнснасці такога жыцця, якім жыве ён, пачуццё адзіноты пачынала закрадацца ў душу. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асто́й, ‑ю, м.
Цяжкае пачуццё, якое астаецца пасля якой‑н. падзеі, хвалявання, перажывання. Пасля суда над Баешкам усё ж астаецца нейкі цяжкі астой. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засаро́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; каго.
Выклікаць пачуццё сораму, няёмкасці. Засароміць дзіця. □ Брудная будзённая адзежа, у якой ён быў адзеты, запылены твар .. засаромілі Сёмку. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нязвы́чна,
1. Прысл. да нязвычны.
2. безас. у знач. вык. Пра пачуццё нязвычнасці, якое адчувае хто‑н. Навокал было нязвычна ціха і спакойна. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няўла́джанасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан няўладжанага. І пачуццё няўладжанасці агарнула душу Каваля. Савіцкі. // Адсутнасць парадку, наладжанасці ў чым‑н. Ва ўсім адчувалася няўладжанасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакры́ўджаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад пакрыўдзіць.
2. у знач. прым. Які выражае пачуццё крыўды. Ніна праводзіла .. [Андрэя] журботным і пакрыўджаным позіркам. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)