пачуццё́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пачуццё́ |
пачу́цці |
| Р. |
пачуцця́ |
пачу́ццяў |
| Д. |
пачуццю́ |
пачу́ццям |
| В. |
пачуццё́ |
пачу́цці |
| Т. |
пачуццём |
пачу́ццямі |
| М. |
пачуцці́ |
пачу́ццях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пачуццё, -я́, мн. пачу́цці, -яў, н.
1. чаго і якое. Здольнасць усведамляць, перажываць, разумець што-н. на аснове адчуванняў, уражанняў.
П. гордасці за сваю радзіму.
П. ўласнай годнасці.
П. гумару.
П. новага.
2. Каханне, прыхільнасць да каго-н.
Вялікае п.
Бацькоўскае п. да дзяцей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пачуццё ср., в разн. знач. чу́вство;
п. го́рдасці за сваю́ радзі́му — чу́вство го́рдости за свою́ ро́дину;
з ~ццём — с чу́вством;
п. но́вага — чу́вство но́вого;
◊ п. ло́кця — чу́вство ло́ктя;
п. ме́ры — чу́вство ме́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пачуццё, ‑я́, н.
1. Псіхічныя працэсы перажывання чалавекам сваіх адносін да навакольнага свету. Пісьменніку [П. Пестраку] ўдалося .. намаляваць яркі вобраз маладой жанчыны Аксені, паказаць складаную гаму чалавечых пачуццяў. Гіст. бел. сав. літ. Ад думак і пачуццяў, якія авалодалі ім, Клім ужо не мог спакойна ўседзець на месцы. Шахавец. // Усведамленне, адчуванне чаго‑н. Пачуццё ўласнай годнасці. □ Толькі пачуццё абавязку стрымлівае .. ад жадання бегчы ўслед за сябрамі. Брыль. Я. Колас імкнуўся абудзіць у літаратурнай моладзі пачуццё адказнасці за сваю справу. Адамовіч.
2. чаго або якое. Псіхічны стан або фізічнае адчуванне чалавека. Мікола слухаў, еў грэбліва і ніяк не мог перамагчы ў сабе ўсё ўзрастаючае пачуццё агіды. Брыль. Светлае і невыказна радаснае пачуццё запоўніла душу Віктара. Шчарбатаў. Толю агарнула нейкае няяснае пачуццё смутку і радаснай надзеі. Якімовіч.
3. Знешняе праяўленне душэўнага пад’ёму, усхваляванасці. Спявала [Ядвіся] з такім праўдзівым пачуццём, што рабіла вельмі добрае і прыемнае ўражанне. Колас. Пра свае горкія перажыванні .. [Акіліна] гаворыць вельмі скупа, але ўкладвае ў свае словы вялікае пачуццё: «Не я па зямлі хадзіла, а зямля па мне». Шкраба.
4. Каханне, сімпатыя, прыхільнасць да каго‑н. [Сіўцоў:] — Кахання, Мікола, не бойся. Узвышанае гэта, прыгожае пачуццё. Краўчанка. Я не ведаў, ці мне ў нейкім забыцці, быццам мармуровую багіню, цалаваць яе, ці адвярнуцца ад яе і захаваць у сэрцы маладое, шчырае пачуццё... Бядуля.
•••
Пачуццё локця — пачуццё сяброўства і ўзаемнай падтрымкі.
Пачуццё меры — адчуванне патрэбных межаў у якіх‑н. учынках, дзеяннях.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
та́кт
‘пачуццё меры’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
та́кт |
| Р. |
та́кту |
| Д. |
та́кту |
| В. |
та́кт |
| Т. |
та́ктам |
| М. |
та́кце |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
антыпа́тыя, -і, ж.
Пачуццё непрыязнасці да каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
злосць, -і, ж.
1. Пачуццё варожасці, жаданне прычыняць зло.
Немець злосці на каго-н.
2. Пачуццё гневу, раздражнення.
Гаварыць са злосцю.
З. разбірае каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
задавальне́нне, -я, н.
1. гл. задаволіць.
2. Прыемнае пачуццё ад паспяховага ажыццяўлення, завяршэння чаго-н.
Атрымаць поўнае з. ад работы.
Пачуццё задавальнення.
Прыняць просьбу з задавальненнем.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
журба́, -ы́, ж.
Пачуццё смутку, суму, тугі, душэўнай прыгнечанасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
няна́вісць, -і, ж.
Пачуццё моцнай варожасці, непрыязнасці.
Н. да ворага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)