Куры́га красная ’канюшына лугавая, Trifolium pratense L.’ (Кіс.). Параўн. сінанімічныя назвы: красная дзятліна, чырвоная дзятліна (Кіс., 133). Паводле колеру да курыць. Суфіксацыя на ‑ыга (Сцяцко, Афікс. наз., 91).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лі́пскі — у выразе лі́пская хуста ’хустка чырвонага колеру’ (Ян.). Паходзіць (праз польск. мову) ад назвы г. Лейпцыга — Lipsk (параўн. і чэш. Lipsko, луж. Lipsk), у якім знаходзілася фабрыка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Незапаміна́йка ’незабудка’ (Жд. 2; воран.; Шатал.). З польск. niezapominajka ’тс’ (ад zapominać ’забываць’, параўн. запаміниць ’засвойваць, трымаць у памяці’), якая ў сваю чаргу калькуе заходнееўрапейскія назвы, гл. незабудка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пачканос ’лілія стракатая, Lilium martagon L.’ (Шат.), ’лілія чырвоная, Lilium bulbiferum L: (мін., Кіс.). Калька з лац. назвы — цыбуляносная, у якім (паводле падабенства) слова цыбуля заменена словам почка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ператрун ’эстрагон, Artemisia dracunculus L.’ (Дэмб. 1). З назвы іншай расліны Pyrethrum (< ст.-грэч. πυρεθρον), якая цяпер па-лацінску называецца Tanacetum L. ’гііжма’ і таксама ужываецца як прыправа.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сысункі́ ’зябер, Galeopsis L.’ (бых., ЛА, 1). Да сысаць, ссаць (гл.), матывацыя звязана з наяўнасцю ў кветках салодкага рэчыва, параўн. іншыя назвы расліны: смактулькі, мядулькі, мядоўнік (Расл. св.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трусо́вы: на тым белым камені́ трусова перʼе (маладз., Песні сямі вёсак). Відаць, прыметнік, утвораны ад назвы страуса (гл. страус), параўн. ст.-бел. струсъ ‘страус’ са стратай пачатковага с.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тынёнка ‘церніца’ (бярэз., Сл. ПЗБ, ЛА, 4). Не зусім ясна. Відаць, ад назвы месца, дзе церлі лён, гл. тыня́нка ‘пуня’, або ад тынь2 ‘тонкая дошка’, гл. тын.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ты́пус ‘звычайна чалавек з адмоўнымі рысамі’ (ТСБМ). Гл. тып; у якасці дэпрэсіўнай назвы не выключана збліжэнне з ід. tipeš ‘дурань, кеп’ (з іўрыта, гл. Астравух, Ідыш-бел. сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лазані́ца ’расліна Lysimachia nummularia L.’ (брэсц., гродз., Кіс., ТС, БелСЭ, 6). Утворана пры дапамозе суф. (а)ніц‑а ад лаза (Сцяцко, Афікс. наз., 164), параўн. і іншыя назвы ад таго ж кораня: лазоўка, ніцая лаза, ці ад вярба: гродз. вярба, маг. вярбішнік, укр. вербозіль, вербозілля лучне, рус. вербейник, чэш. zlutá vrbina. Матывацыя: расліна рассцілаецца, «паўзе» па зямлі, адсюль і наступныя назвы рус. повитель, поползуиіник, укр. повій жовтий, волокник, серб.-харв. !!!Mujau̯Ą польск. tojeść rozesłana і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)