плінтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.

Спец.

1. Выраўноўваць, згладжваць, ачышчаць паверхню чаго‑н. (зямлі, балота і пад.).

2. Расколваць вялікія камяні на кавалкі, патрэбныя для далейшай апрацоўкі.

[Ад грэч. plinthos — цэгла, пліта.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фі́нішэр, ‑а, м.

Спец.

1. Машына для ўшчыльнення і апрацоўкі цэментна-бетоннага пакрыцця дарогі, аэрадрома і пад.

2. Асоба на лётным полі, якая дае сігнал аб заканчэнні палёту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ро́нтмэйсар ’спецыяльная шавецкая прылада для апрацоўкі рантаў па краях абутку’ (Скарбы) — з ням. Rand ’край, шлячок, аблямоўка’ і Meißel ці Messer ’разец, зубіла, нож’, магчыма, праз ідыш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тэхнало́гія, ‑і, ж.

1. Сукупнасць метадаў апрацоўкі, змянення стану, уласцівасцей, формы сыравіны, матэрыялаў або паўфабрыкатаў, якія ажыццяўляюцца ў працэсе вырабу прадукцыі. Тэхналогія халоднай апрацоўкі металаў.

2. Навука, якая займаецца выяўленнем фізічных, хімічных, механічных і іншых заканамернасцей з мэтай выкарыстання на практыцы найбольш эфектыўных і эканамічных вытворчых працэсаў. // Сукупнасць прыёмаў, якія выкарыстоўваюцца ў якой‑н. справе, майстэрстве. Я пазнаў у асноўным тэхналогію маёй, творчасці і расшырыў свой акцёрскі дыяпазон. Сяргейчык.

[Ад грэч. technē — майстэрства і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́раб, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. вырабіць.

2. Якасны бок апрацоўкі чаго-н.

Медная ручка адмысловага вырабу.

3. Спосаб, від вытворчасці прадукцыі.

Ручны в. скур.

Рэчы хатняга вырабу.

4. пераважна мн. Вырабленыя рэчы, прадукт працы.

Металічныя вырабы.

◊

Аўчынка вырабу не варта (прымаўка) — справа, не вартая турбот.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ке́рнер, ‑а, м.

1. Слясарны інструмент у выглядзе завостранага стальнога стрыжня, які прымяняецца пры разметцы загатовак для далейшай апрацоўкі.

2. Пункты, зробленыя гэтым інструментам на загатоўках пры іх разметцы.

[Ням. Körner.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ На́сырава ’начыста, зусім’: душа вылазіць насырава (калі нясуць непасільнае, Ян.). Няясна, магчыма, да сыравы ’суравы’ (Ян.), г. зн. ’без апрацоўкі, у сырым выглядзе’, аднак семантычная сувязь застаецца праблематычнай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тэрмі́чны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з выкарыстаннем цеплавой энергіі. Тэрмічны рэжым. Тэрмічнае дзеянне току. // Заснаваны на дзеянні цеплавой энергіі. Тэрмічная апрацоўка металаў. Тэрмічнае рэле. // Прызначаны для цеплавой апрацоўкі металаў. Тэрмічны цэх.

[Ад грэч. thermos — гарачы, цёплы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хімізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Укараніць (укараняць) дасягненні хіміі і хімічных метадаў апрацоўкі рэчываў у тэхніцы, прамысловасці і сельскай гаспадарцы. Хімізаваць сельскую гаспадарку. // Падвяргаць хімізацыі. Хімізаваць глебу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шрубцы́нга, ‑і, ДМ ‑нзе, ж.

Спец. Прыстасаванне ў выглядзе скабы са шрубай для замацоўвання дэталі ў час апрацоўкі. Замацоўваў [Шурка] фотаапарат па шрубцынзе і шчоўкаў кадр за кадрам усю касету. Шыловіч.

[Ад ням. Schraubzwinge.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)