пераму́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм. Вельмі змучыцца; перастаць мучыцца. Перамучыўся той [воін], абмятаючы снег: быў дужэйшы і сам ненамнога. Дубоўка. Людміла вырашыла заставацца цвёрдай. Няхай Валодзя лепш раз перамучыцца, навошта дурыць хлопцу галаву. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
песімі́зм, ‑у, м.
Светаадчуванне, прасякнутае нявер’ем у лепшае будучае, схільнасцю бачыць ва ўсім толькі адмоўнае; проціл. аптымізм. Карціна вельмі цікавая па сваёй задуме, выкананню, аднак уся яна прасякнута глыбокім пачуццём безвыходнасці і песімізмам. «Звязда».
[Ад лац. pessimus — найгоршы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́каўка, ‑і, ДМ ‑каўцы; Р мн. ‑кавак; ж.
Тое, што і пупышка (у 1 знач.). Адны толькі паважныя дубы, узбагачаныя вопытам жыцця за свой доўгі век, не вельмі спяшаліся расчыняць свае покаўкі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́тарч, прысл.
Тое, што і потырч. Мае рукі быццам перасталі мяне слухацца. І нож стаяў неяк потарч, і лушпінне сыпалася ў кошык вельмі тоўстае. Гроднеў. Турчыновіч не ўстаяў на нагах і паляцеў потарч. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
страшэ́нны, ‑ая, ‑ае.
Вельмі страшны; жудасны. [Людзі] былі напалоханы страшэнная стралянінаю. Мележ. На бледным, без крывінкі, твары [са] шчыльна сціснутымі вуснамі ляжаў адбітак страшэнных пакут. Васілевіч. У паветры была страшэнная духата — нібыта збіралася па дождж... Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стыля́жніцтва, ‑а, н.
Разм. Паводзіны стылягі. Шыковіч .. штосьці вельмі важнае ўпусціў, недагледзеў у выхаванні сына, не падаючы сур’ёзнага значэння яго стыляжніцтву, блазенству. Дзюбайла. Нарада была прысвечана барацьбе са стыляжніцтвам і амаральнымі паводзінамі моладзі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ветна (прысл.) ’ветліва’ (КТС), рус. бранск. ветный ’ветлівы’. Паходзіць ад вѣтъ (па аналогіі ад іншых прыметнікаў з вельмі прадуктыўным суфіксам ‑н‑ы). Гл. ве́тлы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Латно ’выгадна, зручна, вельмі добра’ (докш., Янк. Мат.). Рэгіянальнае ўтварэнне ад прасл. кораня lat‑ (гл. ла́тацца). Не выключана магчымасць кантамінацыі ла́тва і лацно (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лахаму́дра, лахамудрына, лахамудрашча ’неакуратная асоба’, (іранічна) ’разумнік, хітрэц’, лахамудрыць ’паказваць сябе вельмі разумным’ (Юрч. Вытв.). У выніку кантамінацыі ўтворана ад лахудра і мудры (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малдзіць ’гаварыць адно і тое ж, бубніць’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа, 3, 23), з літ. maldýti ’паломнічаць’, ’заспакойваць немаўля’, ’вельмі прасіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)