ныра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Поўнасцю апускацца ў ваду.

2. Лётаючы ў паветры, крута і хутка апускацца ўніз.

3. перан. Хутка знікаць з вачэй і зноў з’яўляцца (разм.).

Месяц зрэдку ныраў за воблакі.

4. У боксе: ухіляцца ад бакавых удараў праціўніка ў галаву.

|| аднакр. нырну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. ныра́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

штоме́сячны

1. (происходящий каждый месяц) ежеме́сячный;

~нае авансава́нне — ежеме́сячное аванси́рование;

2. (производимый по месяцам) поме́сячный;

~ная зарпла́та — поме́сячная зарпла́та

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адпускны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае дачыненне да водпуску. Адпускны месяц. Адпускны білет.

2. у знач. наз. адпускны́я, ‑ых. Зарплата за водпуск. Атрымаць адпускныя.

•••

Адпускная цана гл. цана.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надхма́р’е, ‑я, н.

Месца, прастора над хмарамі. Выглянуў месяц з надхмар’я. А. Александровіч. У надхмар’і дзесь раўлі маторы, мільгацелі ў дыме галубы. Русецкі.

•••

Лунаць у надхмар’і гл. лунаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перавы́барны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і перавыбарчы. [Галоўны тэхнолаг] літаральна за дзень да перавыбарнага сходу раптам па камандзіроўцы выехаў на месяц на Яраслаўскі аўтамабільны завод і зблытаў усе карты. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зарэкамендава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., каго.

Паказаць, праявіць сябе з якога‑н., звычайна станоўчага, боку. Дубовік, які толькі месяц яшчэ працуе на пагрузцы, зарэкамендаваў сябе .. як сумленны работнік. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сенажа́рнік ‘месяц ліпень’ (Сцяшк. Сл.). Складанае слова з се́на (гл.) і жа́рыць — тут ‘прыпякаць, смажыць, пражыць’, параўн. разм. сонца жа́рыць (= пячэ), аформленае суфіксам ‑нік, і тлумачэнне: (“заўс’оды су́шаць і звоз’ац’ с’е́но”).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

празыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Насіць імя, назву, прозвішча; звацца. [Стрыбульскі:] — Дзейнічае тут партызанскі атрад. Празываецца «Дзед з барадою». Мележ. Кожны месяц настае маладзік перад нядзеляю, — маладзіковай празываецца тая нядзеля. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасме́рдлы, ‑ая, ‑ае.

Які насыціўся непрыемным пахам; прасмярдзелы. На гэтай прасмердлай дзёгцем і конскім потам станцыі, воляй-няволяй прыдзецца марнець і сохнуць прынамсі цэлы месяц, а то і болей. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адлюстрава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак.

1. Даць, атрымаць адлюстраванне на гладкай бліскучай паверхні.

Адлюстраваўся месяц у вадзе.

2. Адбіцца ў свядомасці чалавека ў форме вобразаў і паняццяў.

3. Увасобіцца ў мастацкіх вобразах, праявіцца.

Жыццё найлепш адлюстравалася ў кнізе паэта.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выявіцца, атрымаць знешняе праяўленне.

На твары адлюстраваўся страх.

|| незак. адлюстро́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)