салёны, -ая, -ае.
1. Насычаны соллю, які ўтрымлівае ў сабе соль.
Салёнае мора.
2. Пасолены з перавышэннем нормы.
С. блін.
Салёныя пельмені.
3. Прыгатаваны ў растворы солі ў запас.
Салёныя грыбы.
4. перан. Дасціпны да рэзкасці, непрыстойнасці (разм.).
С. анекдот.
С. жарт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тало́ць ’таўчы’ (?): буду табе і талоць і малоць (бялын., Жарт. песні). Магчыма, захаваная ў песні поўнагалосная форма, што ўзыходзіць да прасл. *teltʼi, гл. таўчы. Аднак нельга выключыць змену слова ў выніку рыфмоўкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каламбу́р, ‑а, м.
Жарт, заснаваны на выкарыстоўванні розных слоў, блізкіх па гучанню, або розных значэнняў аднаго слова; гульня слоў. Быстроў не вешаў галавы, пасмейваўся сабе, сыпаў каламбурамі і, здавалася, быў зусім задаволены лёсам. Мележ.
[Фр. calembour.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
караце́лька, ‑і, ДМ ‑льцы, Р мн. ‑лек; ж.
1. Сорт морквы з кароткім акруглым коранем.
2. Жарт. Пра кароткія афарыстычныя літаратурныя жанры (выслоўі, эпіграмы і пад.). Мініяцюры, Каламбуры, Карацелькі... Глытаеш, нібы карамелькі! Валасевіч.
[Ад лац. carota — морква.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удаве́ц, удаўца, м.
Мужчына, які не жаніўся пасля смерці жонкі. Фэлькава жонка памерла рана, і дзед жыў удаўцом. С. Александровіч.
•••
Саламяны ўдавец (жарт.) — мужчына, які знаходзіцца ў часовай разлуцы з жонкай (пераклад ням. Strohwitwer).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мэх (жарт.) ’чалавек, які імкнецца паласавацца чужым з дапамогай хітрыкаў’ (карэліц., З нар. сл.). З польск. mecha ’пітны мёд’, якое з венг. mehsör, mėzser ’тс’ < mėz ’мёд’, meh ’пчала’ (Варш. сл., 2, 913).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
о́пус, ‑а, м.
1. Тэрмін, які прымяняецца для парадкавай класіфікацыі музычных твораў кампазітара. Сёмая сімфонія Бетховена, опус 92.
2. Разм. жарт. Пра ўсякі твор, працу якога‑н. аўтара. Часам прыкра чытаць опусы літаратурных снобаў. Звонак.
[Лац. opus — праца, твор.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абалва́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго-што (разм.).
1. Груба, зболыпага абчасаць што-н., падрыхтаваць для далейшай апрацоўкі.
А. камень.
А. бервяно.
2. Паспешліва, абы-як падстрыгчы (жарт.).
А. хлопца.
3. Абдурыць, ашукаць.
А. слухачоў.
|| незак. абалва́ньваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абалва́ньванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шчабята́ць, -бячу́, -бе́чаш, -бе́ча; -бе́чам, -бе́чаце, -бе́чуць; -бячы́; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Спяваць (пра ластавак, шчыглоў і некаторых птушак).
2. перан. Гаварыць хутка, безупынна (пра дзяцей, жанчын; разм., жарт.).
|| наз. шчэ́бет, -у, М -беце (да 1 знач.) і шчабята́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адрамантава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
Паправіць, зрабіць прыгодным для карыстання што‑н. сапсаванае. Адрамантаваць трактар. □ Стафанковічы адрамантавалі млын, як мае быць, і гаспадар пусціў яго ў ход у першую вялікую адлігу. Чорны. // перан. Жарт. Вылечыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)