Verbum

наддзяўбці́, ‑дзяўбу, ‑дзяўбеш, ‑дзяўбе; ‑дзяўбём, ‑дзеўбяце; пр. наддзёўб, ‑дзяўбла, ‑дзяўбло; зак., што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вырваць дзюбай кавалачак чаго‑н. зверху, з краю. Наддзяўбці вішню.

2. Зрабіць долатам або іншым якім‑н. інструментам неглыбокае паглыбленне на чым‑н.

на́дпіс, ‑у, м.

Кароткі тэкст, змешчаны на якім‑н. прадмеце. Валодзя адчыніў крышку, на адвароце якой быў зроблены маленькімі прыгожымі літарамі надпіс: «Першаму стаханаўцу саўгаса «Іскра». Шамякін. Цыганкоў з хваляваннем разгарнуў сцяг, перачытаў надпіс. Якімовіч. На баках [скрыні] надпісы: «Асцярожна, не катаваць!» Карпюк.

небяспе́ка, ‑і, ДМ ‑пецы, ж.

Стан, становішча, якое пагражае каму‑н., можа прычыніць няшчасце, зло, шкоду. Утрымліваць пераправу далей, падводзячы саміх сябе пад небяспеку поўнага акружэння, — не мела ніякага сэнсу. Брыль. Многія таварышы, якім пагражала небяспека арышту, перабраліся ў партызанскія атрады. Новікаў.

няблі́зкі, ‑ая, ‑ае.

1. Даволі далёкі. А якім стаў Сож! Ад самай нашай вёскі і да няблізкага сіняга лесу на другім беразе ён раскінуў магутную шырыню вады. Кірэенка.

2. Які не з’яўляецца блізкім родзічам. Жыла ў гэтай хаце нейкая няблізкая сваячка. Лобан.

пату́піцца, ‑ту́плюся, ‑ту́пішся, ‑ту́піцца; зак.

Патупіць (вочы, галаву); панурыцца. Якім патупіўся, трохі памаўчаў, глыбока зірнуў на мяне. Нікановіч. Патупілася [дзяўчына], перамінаецца з нагі на нагу і не ведае, што ёй рабіць. Ракітны.

патупі́цца, ‑ту́піцца; зак.

Зрабіцца тупым, ступіцца — пра ўсё, многае. Косы патупіліся.

пла́стыр, ‑у, м.

1. Наклееная на тканіну ліпкая лекавая маса, якая прыкладваецца да ран, нарываў і пад. У Любецкага была падвязана чорнай хусцінкай рука, галава забінтавана і заклеены пластырам твар. Карпюк.

2. Спец. Прыстасаванне са спецыяльнай парусіны, якім часова латаюць прабоіны на судне.

[Ад грэч. émplastron — мазь, пластыр.]

расшука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Доўга і настойліва шукаючы, знайсці. — Пройдземся і месцамі баёў, расшукаем партызанскі лагер у прынёманскай пушчы. Місько. Даведаўшыся ад мастака Драздовіча, у якім месцы стаіць дом славутых віленскіх камунараў, Максім Танк вырашыў неадкладна сам расшукаць яго. Арочка.

рэ́жучы,

1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незак. цяпер. ад рэзаць.

2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Такі, якім можна рэзаць што‑н.; прызначаны для рэзання. Рэжучы інструмент.

3. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які выклікае адчуванне рэзі. Рэжучы боль.

4. Дзеепрысл. незак. ад рэзаць.

сексці́на, ‑ы, ж.

Спец. Від шасцірадковага верша, у якім чатыры радкі з перакрыжаванай рыфмоўкай і двухрадкоўе з сумежнай рыфмоўкай. Эй, з-за лесу ды з-за гор Сонца выплывае. Зашумі ты, цёмны бор, Пушча векавая. Пойдзем, пойдзем ваяваць, Долю, волю здабываць. Колас.

[З лац. sex — шэсць.]

тры́нкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., на чым.

Разм. Неакуратна або няўмела іграць на якім‑н. музычным інструменце. [Каця:] — Алёша — сапраўдны чалавек... А ты [Рая], ты заводзіш шуры-муры з гэтым старым смаўжом... толькі праз тое, што ён умее трынкаць на гэтым тваім паламаным раялі. Шамякін.