адзвіне́ць, ‑ніць; зак.
1. Празвінець; перастаць звінець, заціхнуць. Яшчэ не адзвінеў званок у калідоры, а мы імчаліся з другога паверха ў раздзявалку.. Хадкевіч. // Адгучаць, перастаць гучаць. Даўно за лесам — ціхім борам — Адзвінела песня ў жытніх хвалях. Вітка.
2. перан. Мінуць, прайсці (аб часе). Без пары адцвілі, адзвінелі гады, І цябе [Багдановіча] падкасіла нядоля. Васілёк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазамака́ць, ‑ае; зак.
1. Стаць мокрым, замокнуць — пра ўсё, многае. Сена пазамакала.
2. Набрыняўшы, перастаць цячы — пра ўсё, многае. Бочкі пазамакалі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адле́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; зак.
Разм. Перастаць чапляцца, адчапіцца. [Малодка:] — Ахты, рагатун пракляты! Адлезь, табе кажу, а то, брат, поўху зловіш. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асле́пнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. аслеп, ‑ла; зак.
1. Стаць сляпым, страціць зрок. [Зоська:] Што ж гэта я, значыцца, аслепну? [Данілка:] Можа і аслепнеш. Але ты і ўжо не ўсё бачыш. Купала. // перан. Перастаць прапускаць святло. Побач — пародыя на магазін, Вокны аслеплі ад тлустай гразі. Панчанка. // перан. Стаць цёмным, непраглядным. Аслепла ўсё, І толькі свеціць «Сляпак» паходны ў бліндажы. Калачынскі. // Часова перастаць бачыць, адрозніваць прадметы. Мядзведзь на хвіліну аслеп. Бядуля. Увайшоў.. [Янка] у палац, глянуў угору, траха не аслеп. Якімовіч.
2. перан. Перастаць заўважаць, разумець тое, што адбываецца вакол.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
махну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.
1. гл. махаць.
2. Кінуцца куды-н. (разм.).
М. цераз плот.
3. Адправіцца, паехаць куды-н. (разм.).
М. на поўдзень.
◊
Махнуць рукой на каго-што (разм.) — перастаць звяртаць увагу на каго-, што-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распа́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -падзе́цца; распа́ўся, -па́лася; зак.
1. Раскласціся на састаўныя часткі; разваліцца.
Малекула распалася на атамы.
2. перан. Раздзяліўшыся на часткі, перастаць існаваць.
Аб’яднанне распалася.
|| незак. распада́цца, -а́ецца.
|| наз. распадзе́нне, -я, н. і распа́д, -у, М -дзе, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распераза́цца, -перажу́ся, -пяра́жашся, -пяра́жацца; расперажы́ся; зак.
1. Зняць з сябе тое, чым быў падперазаны (пояс, рэмень і пад.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Развязацца, расшпіліцца (пра пояс; разм.).
3. перан. Перастаць стрымліваць сябе; стаць недысцыплінаваным, нахабным.
|| незак. распяра́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адвучы́ць, -вучу́, -ву́чыш, -ву́чыць; -ву́чаны; зак.
1. каго (што) ад чаго і з інф. Прымусіць адвыкнуць ад чаго-н.
А. ад курэння.
А. дзіця ад грудзей.
2. каго (што) і без дап. Закончыць вучэнне, перастаць вучыць, навучаць (разм.).
|| незак. адву́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разрадзі́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дзіцца; зак.
1. Стаць разраджаным (пра агнястрэльную зброю).
2. Страціць электрычны зарад.
Электрычная батарэя разрадзілася.
3. перан. Пра адносіны, абстаноўку: перастаць быць напружаным, стаць спакайнейшым.
Абстаноўка разрадзілася.
|| незак. разраджа́цца, -а́ецца.
|| наз. разра́д, -у, М -дзе, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адснава́ць, ‑сную, ‑снуеш, ‑снуе; ‑снуём, ‑снуяце; зак.
Скончыць (перастаць) снаваць. Адснаваць кросны. / у перан. ужыв. Адснавалі прадвеснія хмары, Адлілі праліўныя дажджы. Гурло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)