расчу́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
Выклікаць пачуццё ўсхваляванасці, замілавання, жалю. Клопаты сына так расчулілі маці, што яна ажно заплакала. Сіняўскі. Маркотная думка адгукнулася ў грудзях вострым болем, расчуліла да слёз. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
афо́рміцца сов., в разн. знач. офо́рмиться;
ду́мка яшчэ́ не ~мілася — мысль ещё не офо́рмилась;
а. на рабо́ту — офо́рмиться на рабо́ту
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жа́хнуць сов., однокр., прост. жа́хнуть, ба́хнуть, ба́цнуть
жахну́ць сов. ужасну́ть;
ду́мка аб сме́рці ~ну́ла яго́ — мысль о сме́рти ужасну́ла его́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Асна́ч ’плытагон, сплаўшчык’, асна́к (Янк. БП) ’тс’. Рус., укр. оснач, ст.-рус. осначь ’тс’; рус. арханг. таксама пераносна ’легкадумны чалавек’. З остьнъ ’вастрыё’, ’бусак’ (> асон, гл.) + суфікс ‑ачь (остьнъ мае той жа корань *akʼ‑, што востры, гл.) ці ‑акъ (Супрун, Веснік БДУ, 1971, 1, 72–73). Думка Даля пра паходжанне ад снасть, оснастка, а таксама думка Мацэнауэра, 12, 173 (гл. таксама Міклашыч, 4; Бернекер, 32; Фасмер, 3, 162), пра паходжанне ад гоц. asneis ’падзёншчык’ непераканаўчыя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пазаляца́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Заляцацца да каго‑н. на працягу нейкага часу. Ніколі ў Жарнавіка не нараджалася думка пазаляцацца да.. [Сашы]. Пестрак. [Зянон:] — Маладая прыгожая бабка. Да такой бабкі яшчэ і пазаляцацца не грэх. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спусто́шанасць, ‑і, ж.
Стан маральнага бяссілля; душэўная пустата. «Дождж абмывае вызваленую зямлю», — падумаў Раманенка, і гэтая думка вывела яго з таго настрою душэўнай спустошанасці, якая заўладала ім, калі ён убачыў, што Галіна памірае. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фігура́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае многа фігур (у 10 знач.), характарызуецца наяўнасцю фігур; напышлівы. Фігуральная мова.
2. Алегарычны, вобразны. Фігуральны зварот. □ Думка гэта правільная не ў літаратурным, а ў фігуральным яе сэнсе. Перкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асабі́сты, -ая, -ае.
1. Які належыць, уласцівы якой-н. асобе, прызначаны для абслугі якой-н. асобы.
Асабістая бібліятэка.
Асабістая думка.
2. Які датычыцца якой-н. асобы, закранае яе інтарэсы, накіраваны на якую-н. асобу, звязаны з прыватным, сямейным жыццём.
Асабістая крыўда.
Асабістае шчасце.
Спалучэнне асабістага (наз.) з грамадскім.
3. Які ажыццяўляецца якой-н. асобай, зыходзіць ад якой-н. асобы.
А. прыклад.
Асабістая ініцыятыва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́гляд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. Накіраванасць зроку на каго-, што-н.
Кінуць п. на каго-, што-н. (хутка паглядзець). З першага погляду або на першы п. (паводле першага ўражання). Абвесці поглядам (ацэньваючы, агледзець).
2. Выраз вачэй.
Ласкавы п.
Збянтэжаны п.
3. перан. Думка, меркаванне, пункт гледжання.
Навуковыя погляды.
Падзяляць чые-н. погляды.
На мой п. (на маю думку).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сла́ва, -ы, ж.
1. Ганаровая вядомасць, усеагульнае прызнанне чыіх-н. заслуг, таленту і пад.
С. папулярнага артыста.
Паэтычная с.
Ордэн Славы.
2. Чутка, размовы (разм.).
Добрая с. ідзе пра наш горад.
3. Агульнапрынятая думка аб кім-, чым-н., рэпутацыя.
Добрая с. пра магазін.
◊
На славу (разм.) — вельмі добра.
Толькі слава, што... (разм.) — толькі лічыцца, гавораць так, а на справе зусім наадварот.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)