даўніна́, ‑ы, ж.

Разм. Былыя, даўно мінулыя часы; старадаўнасць. Ян разгаварыўся, пачаў успамінаць даўніну і, здаецца, на гэты час забыў сваё гора. Чарнышэвіч. Гэты голас з даўніны глыбокай песні інкаў да мяне прынёс. А. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчадрэ́ц, ‑раца, м.

Уст. Даўні звычай адзначаць вечар напярэдадні Новага года; сам гэты вечар. Яшчэ зранку на шчадраца — у дзень перад Новым годам — уся сям’я пачынала займацца куццёю. Якімовіч. // Песня, якая спяваецца ў гэты вечар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́чварны, ‑ая, ‑ае.

1. Мудрагелісты, напышлівы. Вычварны ўбор. □ І гэты малады хвойнік, і гэты лес, і гэтыя хвоі зліваліся ў адну сцяну лесу, вырысоўваючы прыгожую вычварную лінію паваротаў. Колас.

2. Тое, што і пачварны. Вычварныя прывіды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смоўж, смаўжа, м.

Тое, што і слімак. Смоўж мокры, як скручаны слівень, Ляжаў, павялічаны шклом. Калачынскі. [Алёша:] — Ведаеш, Рая... Мне страшэнна не падабаецца, што гэты прылізаны смоўж, — кіўнуў ён у бок Арэшкіна, — гэты Хлестакоў жыве ў вас... Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

све́дчанне, -я, н.

1. Паведамленне асобы пра тое, сведкай чаго яна была.

Па сведчанні старажылаў, гэты млын тут стаяў даўно.

2. Факты і рэчы, што з’яўляюцца пацвярджэннем чаго-н.

Гэтыя лічбы — с. пра добрыя поспехі.

3. Дача паказанняў на судзе.

Праўдзівае с.

4. Афіцыйнае пацверджанне сапраўднасці чаго-н.

С. медыцынскай камісіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Сей м. р. ‘гэты’ (Ян., Сцяшк. Сл.; брэсц., ЛА, 2; Хрэст. дыял., ТС), се́е н. р. ‘гэтае’ (Ян.), сёй у спалучэннях сёй-той, той‑сёй ‘некаторыя людзі’, сёе‑то́е, то́е‑сёе, то́е ды сёе ‘некаторым рэчы’ (ТСБМ), сё і то ‘тс’ (ТС). Ст.-бел. сеи, сее (Альтбаўэр). Укр. сей м. р., ся, ся́я ж. р., се, се́е н. р.; рус. сей, сия́, сие́, стараж.-рус. сь (сии), си (сиꙗ), се (сиѥ), ст.-польск. si, sie, ст.-чэш. sen, sie, se, серб.-харв. са̂ј, си м. р., са, сај ж. р., се, ся н. р., славен. sej, бант. сей, сия́, сие́, ст.-слав. сь, си, се. Прасл. *sь(je), *si(ja), *se узыходзяць да і.-е. *ḱis; параўн. літ. šis ‘гэты’, лат. šis, ст.-прус. schis, літ. šì‑tas ‘гэты’, лац. cis ‘па гэты бок’, citrā ‘па гэты бок, унутры, пад, без’, citrō ‘сюды’, гоц. himma ‘гэтаму’, hina ‘гэтага’, ст.-в.-ням. hiutu ‘сёння’ і г. д.; гл. Траўтман, 304; Вальдэ-Гофман, 1, 192 і наст.; Торп, 87; Фасмер, 3, 591 і наст.; ESSJ SG, 2, 618–623.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

епі́скап, ‑а, м.

Вышэйшы сан у хрысціянскай царкве. // Асоба, якая мае гэты сан; архірэй.

[Грэч. epískopos — наглядчык.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мі, нескл., н.

Трэці гук музычнай тамы, а таксама нота, якая абазначае гэты гук.

[Іт. mi.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падзіша́х, ‑а, м.

Тытул манарха ў некаторых усходніх краінах. // Асоба, якая мае гэты тытул.

[Перс. pādišah — цар.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

развар’ява́ны, ‑ая, ‑ае.

Які развар’яваўся; раз’юшаны. Сапраўды, гэты развар’яваны натоўп рыхтаваўся спаліць танк. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)