надзьму́ць, -дзьму́, -дзьме́ш, -дзьме́; -дзьмём, -дзьмяце́, -дзьму́ць; -дзьмі́; -дзьму́ты; зак.
1. што. Напоўніць паветрам або газам, зрабіць пругкім; нацягнуць што-н. ветрам.
Н. ветразь.
Н. мяч.
2. чаго, безас. Нанесці ветрам.
Н. снегу.
3. безас. Ад ветру, скразняку і пад. прастудзіцца, захварэць.
Надзьмула ў вуха.
◊
Надзьмуць губы (разм., неадабр.) — пакрыўдзіцца.
|| незак. надзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. надзіма́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падмалява́ць сов.
1. (добавить нек-рые штрихи к рисунку, подправить рисунок) подрисова́ть;
2. (немного, слегка покрасить что-л.) подкра́сить, подмалева́ть;
п. гу́бы — подкра́сить гу́бы;
п. сце́ны — подкра́сить (подмалева́ть) сте́ны;
3. перен. подкра́сить, приукра́сить;
пісьме́ннік ~ва́ў рэчаі́снасць — писа́тель приукра́сил (подкра́сил) действи́тельность
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адве́сіць, ‑вешу, ‑весіш, ‑весіць; зак., што.
Адкрыць што‑н. завешанае; зняць або адсунуць убок тое, чым было што‑н. завешана. [Жанчына] адвесіла акно, і дождж знадворку зашумеў мацней. Чорны.
•••
Адвесіць губы — надзьмуцца, пакрыўдзіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпу́хлы, ‑ая, ‑ае.
Які трохі прыпух, успух. Іван Паўлавіч падняў вочы з-пад тоўстых прыпухлых павек. Колас. Чорныя, кучаравыя валасы яе «полькі» растрэсліся на падушцы, а чырвоныя, нібы прыпухлыя губы ўсміхаліся. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дуть несов.
1. дзьму́ць; (к ду́нуть) дзьму́хаць;
ду́ет безл. дзьме;
2. (выдувать из стекла) выдзіма́ць;
3. (пить) прост. жлу́кціць;
4. (быстро бежать, мчаться) прост. пе́рці, смалі́ць;
◊
и в ус не ду́ет і не шмана́е, і ў вус не дзьме;
дуть гу́бы надзіма́ць гу́бы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ню́ні, у выразе распусціць нюні ’расплакацца’ (Сл. ПЗБ), ню́нькі ’плач’: «Нюнькі справив» (Нас.), рус. ню́ни ’губы, слёзы; слюні, смаркачы’, нюнькать ’плакаць’, чэш. ňuňat ’плакаць (у размове з дзецьмі)’. Гукапераймальнае (Фасмер, 3, 92; Махэк₂, 402).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
расці́снуцца, ‑нецца; зак.
1. Аказацца расціснутым. Яйкі ў кошыку расціснуліся.
2. Перастаўшы сціскацца, раскрыцца (пра пальцы, зубы, губы і пад.). Кулак расціснуўся. □ Пальцы .. [Таццяніных] рук неяк самі расціснуліся, і рэвальвер стукнуўся аб падлогу. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ню́нька ’мордачка (у крата)’ (брэсц., Нар. лекс.), відаць, сюды ж рус. нюни ’губы’. Магчыма, адносіцца да «дзіцячых» слоў тыпу цюця, цюцька ’сабака, сабачка’ і пад. або т. зв. спешчаная форма да нюшка ’мыса’ (ад нюхаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разве́сіць сов., в разн. знач. разве́сить; (по разным местам — ещё) разве́шать;
р. ко́ўдру — разве́сить одея́ло;
р. афі́шы — разве́сить афи́ши;
р. карці́ны — разве́шать (разве́сить) карти́ны;
бяро́зка ~сіла свае́ галі́ны — берёза разве́сила свои́ ве́тви;
◊ р. ву́шы — разве́сить у́ши; хло́пать уша́ми;
р. гу́бы — разве́сить гу́бы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кара́лавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да карала (у 1 знач.); утвораны з каралаў. Каралавыя паліпы. Каралавы рыф. // Зроблены з каралаў (у 2 знач.). Каралавы бранзалет.
2. Ярка-чырвоны, колеру карала. Каралавыя губы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)