хмы́ліць
‘хітравата або злосна ўсміхацца (хмыліць губы); касіць вочы, прыціскаць вушы (пра каня і пад.)’
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
хмы́лю |
хмы́лім |
| 2-я ас. |
хмы́ліш |
хмы́ліце |
| 3-я ас. |
хмы́ліць |
хмы́ляць |
| Прошлы час |
| м. |
хмы́ліў |
хмы́лілі |
| ж. |
хмы́ліла |
| н. |
хмы́ліла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
хмы́ль |
хмы́льце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
хмы́лячы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прашурава́ць
‘ачысціць, адскрэбці што-небудзь і без прамога дапаўнення; прабегчы пэўны час або пэўную адлегласць (кіламетр) і без прамога дапаўнення’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прашуру́ю |
прашуру́ем |
| 2-я ас. |
прашуру́еш |
прашуру́еце |
| 3-я ас. |
прашуру́е |
прашуру́юць |
| Прошлы час |
| м. |
прашурава́ў |
прашурава́лі |
| ж. |
прашурава́ла |
| н. |
прашурава́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прашуру́й |
прашуру́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прашурава́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
раскантава́ць
‘абчасаўшы што-небудзь (дошку, бервяно, камень і г. д.), зрабіць кант; перавярнуць што-небудзь (груз пры перамяшчэнні або выраб пры апрацоўцы)’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
расканту́ю |
расканту́ем |
| 2-я ас. |
расканту́еш |
расканту́еце |
| 3-я ас. |
расканту́е |
расканту́юць |
| Прошлы час |
| м. |
раскантава́ў |
раскантава́лі |
| ж. |
раскантава́ла |
| н. |
раскантава́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
расканту́й |
расканту́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
раскантава́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
расканто́ўваць
‘абчэсваючы што-небудзь (дошку, бервяно, камень і г. д.), рабіць кант; пераварочваць што-небудзь (груз пры перамяшчэнні або выраб пры апрацоўцы)’
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
расканто́ўваю |
расканто́ўваем |
| 2-я ас. |
расканто́ўваеш |
расканто́ўваеце |
| 3-я ас. |
расканто́ўвае |
расканто́ўваюць |
| Прошлы час |
| м. |
расканто́ўваў |
расканто́ўвалі |
| ж. |
расканто́ўвала |
| н. |
расканто́ўвала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
расканто́ўвай |
расканто́ўвайце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
расканто́ўваючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
дэтані́раваць
‘узрывацца; змяняць звычайны рытм працы, стукаць ад хуткага згарання паліва ў цыліндры (пра рухавікі ўнутранага згарання); фальшывіць пры ігры на музычным інструменце або спяванні’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дэтані́рую |
дэтані́руем |
| 2-я ас. |
дэтані́руеш |
дэтані́руеце |
| 3-я ас. |
дэтані́руе |
дэтані́руюць |
| Прошлы час |
| м. |
дэтані́раваў |
дэтані́равалі |
| ж. |
дэтані́равала |
| н. |
дэтані́равала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
дэтані́руй |
дэтані́руйце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
дэтані́руючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прашпа́рыць
‘зак. да шпарыць - падаць моцна ці на працягу доўгага часу (пра дождж і пад.); прайсці пэўны час або пэўную адлегласць (кіламетр) і без прамога дапаўнення’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прашпа́ру |
прашпа́рым |
| 2-я ас. |
прашпа́рыш |
прашпа́рыце |
| 3-я ас. |
прашпа́рыць |
прашпа́раць |
| Прошлы час |
| м. |
прашпа́рыў |
прашпа́рылі |
| ж. |
прашпа́рыла |
| н. |
прашпа́рыла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прашпа́р |
прашпа́рце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прашпа́рыўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тампо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
Кавалачак стэрыльнай марлі або ваты, які ўводзіцца ў рану або поласць для спынення крывацёку або для выдалення гною.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гло́са, -ы, мн. -ы, глос, ж. (спец.).
Пераклад або тлумачэнне незразумелага слова або выразу, пераважна ў старажытных тэкстах на палях або ў самім тэксце.
Глосы ў скарынаўскіх тэкстах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́спіна, -ы, мн. -ы, -пін, ж.
Ямка або шрам на скуры пасля воспы або прышчэпкі воспы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сінхрані́зм, -у, м. (спец.).
Дакладнае супадзенне і сувязь у часе дзвюх або некалькіх з’яў або працэсаў; адначасовасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)