запрыго́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

1. Гіст. Зрабіць прыгонным. Запрыгоніць сялян.

2. перан. Заняволіць, закабаліць. — Таварышы! Нам няма чаго губляць, апроч сваіх ланцугоў! .. Толькі нашы пратэсты не дазваляюць канчаткова нас запрыгоніць. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ве́дамасць, ‑і, ж.

1. Спіс, зводка якіх‑н. фактычных даных. Справаздачная ведамасць. Разліковая ведамасць.

2. толькі мн. (ве́дамасці, ‑ей). Ужываецца ў складзе назваў некаторых перыядычных выданняў. Ведамасці Вярхоўнага Савета СССР.

•••

Закрыць ведамасць гл. закрыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

веснахо́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Паэт. Хада вясны. Толькі ціха сніцца зорам крыгалом і веснаход. Машара. // Надыход светлых, радасных падзей, з’яў і пад. Яшчэ шмат хто глядзіць мо варожа На ўспенены дзён веснаход... Гурло.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пусты́ннасць, ‑і, ж.

Уласцівасць пустыннага; бязлюднасць, пустата. Толькі над хатай дарожніка, яшчэ больш падкрэсліваючы гаючую цішыню і пустыннасць, сціпла дыміўся комін. Брыль. Зрэдку пачуецца звонкі дзіцячы вокліч і сціхне, недарэчны ў гэтай пустыннасці. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тра́та, ‑ы, ДМ траце, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. траціць.

2. звычайна мн. (тра́ты, трат). Расход, выдатак. [Жэня:] — Усё роўна, Вася, хутка трэба будзе перабірацца ўсім... Толькі непатрэбныя траты цяпер утраіх ехаць... Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тру́фель, ‑я, м.

1. Клубнепадобны падземны грыб, які не расчляняецца на шапачку і ножку; выкарыстоўваецца як прыправа да стравы.

2. толькі мн. (тру́фелі, ‑яў). Назва шакаладных цукерак, якія сваёй формай падобны на гэты грыб.

[Ням. Trüffel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уздзе́рціся, ‑дзяруся, ‑дзярэшся, ‑дзярэцца; ‑дзяромся, ‑дзерацеся; пр. уздзёрся, ‑дзерлася; зак.

Тое, што і узадрацца. [Вартаўнік:] — Дык вось хто скінуў мой вулей з хвоі! На тую хвою ніхто не мог уздзерціся, хіба толькі гэты блазен. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уха́бісты, ‑ая, ‑ае.

Пакрыты вялікай колькасцю ўхабаў, з ухабамі. Дарога ўхабістая, гразкая, і ехаць можна толькі ступою, асабліва ноччу. Галавач. Машына выехала ўжо за горад, неслася па ўхабістай дарозе, быццам уцякала ад некага. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фантасмаго́рыя, ‑і, ж.

Кніжн.

1. Прывіды, вычварныя малюнкі, што бачацца чалавеку ў хваравітым стане. // Нешта нерэальнае, што існуе толькі ў марах, ва ўяўленні.

2. Фантастычныя карціны, фігуры, якія атрымліваюцца з дапамогай розных аптычных прыстасаванняў.

[Ад грэч. phantasma — прывід, здань і agoreuō — гавару.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фая́нсавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да фаянсу. Фаянсавы завод. // Зроблены з фаянсу. [Дзяўчына:] — А кава ні ў якой шклянцы не смачная, яе толькі з фарфоравага кубачка піць прыемна. Або яшчэ лепей з фаянсавага. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)