Труці́зна ‘атрута’ (Нас., Байк. і Некр., Жд. 3, ТС; шальч., Сл. ПЗБ), ‘шкодная для здароўя ежа, выпіўка, лякарства’ (полац., Нар. сл.); ‘ядахімікат’ (Сл. ПЗБ). труты́зна ‘атрута’ (стол., Нар. лекс.), труты́зно ‘тс’ (Клім.; кам., Жыв. НС), турці́зна ‘тс’ (стаўб., Сл. ПЗБ). Ст.-бел. трутизна ‘тс’ (1578 г.) запазычана са ст.-польск. trucizna ‘тс’ (Жураўскі, SOr, X (1), 40; Булыка, Лекс. запазыч., 130).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Восакар ’ясакар’ (Шатал.), во́сакарань ’тс’ (З нар. сл.). Гл. ясакар, у дадзеным выпадку з іншай пратэзай; параўн. рус. осокорь, выскорь ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ву́сьпіткам, вы́сьпіткам ’нагой’ (калінк., З нар. сл.). Параўн. укр. вуспятки, успятки, якое з няпэўным значэннем ’абцасы’ прыводзіцца ў Грынч. Гл. вы́спятак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вярша́лле ’вяршаліны (хваін)’ (КТС), ушац. вірша́льля ’вяршаліны дрэў’ (Нар. лекс.). Утварылася ад *вьршаль (гл. вершалина) пры дапамозе суф. Nomina collectiva ‑ьje.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Караба́н ’складка на скуры, маршчыны’ (З нар. сл., Сцяшк. МГ) да прасл. korbiti ’моршчыць’ < korbъ ’каробка’ (Трубачоў, Эт. сл., 11, 52).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Карх1 ’карак’ (Сл. паўн.-зах.), гл. карак, карк. Экспрэсіўнае к > х.

Карх2 ’пра кашлянне’ (Нар. лекс.). Гл. кархаць1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ква́шчынка ’невялікая бочка для засолу агуркоў’ (З нар. сл.). Словаўтварэнне на ‑чына, ‑шчына з памяншальным фармантам ‑ка (Сцяцко, Афікс. наз., 127).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Квя́ты ’краскі’ (Касп., Мал., Нар. словатв., Янк. Мат.), ’вазоны’ (Сл. паўн.-зах.), ’настой з кветак’ (Сл. паўн.-зах.). Да квят (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кмен ’травяністая расліна сямейства парасонавых’, ’пахучае насенне гэтай расліны, Carum Carvi L.’ (ТСБМ, Кіс., Сцяшк.), ’кроп’ (З нар. сл.). Гл. кмін.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ко́кнуць ’памерці, забіцца’ (Сл. паўн.-зах.), ’ударыць, стукнуць’ (ТСБМ, Нар. сл.). Гл. койкнуць. Укр. кокнути, рус. кокнуть ’тс’. Да кока (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)