прагляда́цца, ‑аецца; незак.
1. Быць бачным, распазнавацца. Кроны магутных дрэў уверсе паспляталіся так, што толькі месцамі праглядалася неба. Гурскі. // Прапускаць праз сябе святло, прасвечвацца наскрозь. Лес папрастарнеў і праглядаўся з канца ў канец. Сачанка.
2. Зал. да праглядаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расфуфы́раны, ‑ая, ‑ае.
Разм. іран. Занадта пышна і без густу адзеты. На Васілёва вяселле [Святлана] прыязджала, як краля — расфуфыраная, у моднай сукенцы. Даніленка. — Які ён з сябе? — Расфуфыраны такі хлюст. Толькі твар нібы на ім чорт гарох малаціў. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад скаваць.
2. перан.; у знач. прым. Пазбаўлены натуральнасці, свабоды, лёгкасці. Граноўская сумысля пасадзіла Надзейку поруч з Зорыным, а толькі паміж імі не клеілася гаворка, яны абое адчувалі сябе скаванымі. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скале́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм. Атрымаць цяжкае калецтва; знявечыць сябе. Кірэйка як скокнуў на дол, дык і скалечыўся. Марціновіч. У лепшым выпадку можна сарвацца і запэцкацца ў гразь, а то можна ўпасці ў яму.. і скалечыцца. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
супрацьпаста́віць, ‑стаўлю, ‑ставіш, ‑ставіць; зак., каго-што каму-чаму.
1. Супаставіць з кім‑, чым‑н., указаўшы на розніцу, процілегласць прыкмет аднаго і другога. Супрацьпаставіць мастацтва навуцы.
2. Накіраваць супраць каго‑, чаго‑н. Супрацьпаставіць сілу сіле. Супрацьпаставіць сябе калектыву.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хра́брасць, ‑і, ж.
Здольнасць, уменне пераадольваць страх; мужнасць, адвага. Працавалі з храбрасцю юнацкай, Формулы зубрылі на хаду. Панчанка. [Дзед:] — А медалі гэтыя дадзены мне за праяўленую ў баях выключную храбрасць... Лынькоў.
•••
Для храбрасці — каб надаць сабе смеласці, падбадзёрыць сябе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчабяту́н, ‑бетуна, м.
Разм.
1. Птушка-самец, якая ўвесь час, не змаўкаючы, шчабеча.
2. перан. Той, хто многа, безупынку гаворыць. Дзядзька Антось узяў дзіця да сябе. Пад крысом кажуха, у люты мароз, занёс дзядзька шчабетуна ў лагер. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакружы́ць сов., в разн. знач. покружи́ть;
хаце́лася падхапі́ць дзіця́ і п. вако́л сябе́ — хоте́лось подхвати́ть ребёнка и покружи́ть вокру́г себя́;
мы здо́рава ~жы́лі, паку́ль вы́біліся на даро́гу — мы здо́рово покружи́ли, пока́ вы́бились на доро́гу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сугне́й ’нелюдзень, дзіклівы, пануры чалавек’ (ТСБМ, Сцяшк., Бір. Дзярж.; чырв., З нар. сл.), сугне́д ’тс’ (карэліц., Нар. лекс.), сугне́т ’тс’ (Сцяшк. Сл.). Конфікснае ўтварэнне су- + ‑й ад гне́сці, гняту (гл.); сугнед і сугнет утвораны ад асновы прэзенса з узнаўленнем этымалагічнага ‑е‑ пад націскам. Да семантыкі параўн. гне́сца ’скнарнічаць, быць скупым для самога сябе’ (Гарэц.). Іншага паходжання, відаць, сагне́й ’зняважліва пра сагнутага, гарбатага’ (Варл.), якое да сагнуцца, гл. гнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
трыма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. за каго-што. Захоўваць якое-н. становішча, ухапіўшыся за каго-, што-н.
Т. рукамі за плот.
Т. за руку.
Хлопчык трымаўся за бацьку.
2. перан., за што. Старацца захаваць што-н. для сябе, утрымаць за сабою.
Селянін заўсёды трымаўся за зямлю.
Т. за пасаду.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Быць умацаваным на чым-н., утрымлівацца на якой-н. апоры пры дапамозе чаго-н.
Гузік трымаўся на адной нітцы.
4. за што. Прыклаўшы руку да чаго-н. або ўзяўшыся за што-н., захоўваць яе ў такім становішчы.
Т. за бок.
Т. за калена.
5. Захоўваць якое-н. становішча.
Ледзь т. на нагах ад стомы.
Т. на вадзе.
6. Не адступаць, не здавацца, моцна стаяць.
Т. на занятай пазіцыі.
7. перан. Паводзіць сябе пэўным чынам.
Упэўнена т.
Манера т.
8. У час руху прытрымлівацца пэўнага напрамку.
Т. правага боку дарогі.
9. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Утрымлівацца, захоўвацца.
Надворё трымалася добрае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)