Паляры́на ’кароткая круглая накідка на плечы, часам з капюшонам; вялікі круглы каўнер’ (ТСБМ, Касп.), ’шырокі каўнер’ (Сл. ПЗБ), паляры́нка ’нашыўка на рукавах’ (Нар. сл.). З польск. peleryna або рус. пелери́на, дзе з франц. pèlerine ’плашч пілігрыма’, лац. peregrīnus (гл. Брукнер, 402; Фасмер, 3, 229).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

надо́й, ‑ю, м.

Колькасць надоенага малака. Дзямід Сыч гэтым часам быў заняты праверкай надояў малака. Паслядовіч. Калгас імя Жданава выйшаў у лік перадавых па надоях малака. Шчарбатаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падразумява́цца, ‑аецца; незак.

1. Мецца на ўвазе, разумецца. Зборныя лічэбнікі выступаюць у сказе і без назоўніка. Апошні часам падразумяваецца, вядомы з кантэксту. Граматыка.

2. Зал. да падразумяваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нявы́трыманы, ‑ая, ‑ае.

1. Які не мае дастатковай вытрымкі. Кацельшчык Мікалай Фёдаравіч — чалавек нявытрыманы, часам занадта рэзкі. Кірэйчык.

2. Які адступае ад прынятых прынцыпаў; непаслядоўны. Нявытрыманы стыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сяды́-тады́, прысл.

Часам, калі-нікалі, іншы раз, зрэдку. Машыны — грузавыя і легкавыя, — якія сяды-тады праляталі па вуліцы, ішлі за горад, у бок Чэрвеньскага рынку. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пражыві́ць, ‑жыўлю, ‑жывіш, ‑жывіць; зак.

У выразе: душу пражывіць — пракарміцца; падсілкавацца. [Тамаш:] Часам і кавалка хлеба ў хаце не было. Нічога не было. Душу не было чым пражывіць. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бесклапо́тнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бесклапотнага; бестурботнасць. Букрэева бесклапотнасць і багатырскі яго сон заспакоілі трохі дзеда Талаша. Колас. Успаміны нагадвалі.. [Міколу і Наташы] начыста сцёртую суровым часам шчаслівую бесклапотнасць іх маладосці. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кансана́нс, ‑у, м.

1. Гарманічнае спалучэнне некалькіх гукаў; мілагучнасць; проціл. дысананс.

2. Від няпоўнай рыфмы, у якой націскныя галосныя розныя, але паслянаціскныя, а часам і пераднаціскныя гукі супадаюць.

[Фр. consonance.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жрэц, жраца, м.

1. Свяшчэннаслужыцель язычніцкіх рэлігій, які спраўляў богаслужэнне і абрад ахвярапрынашэння.

2. перан.; часам іран. Той, хто прысвяціў сябе служэнню чаму‑н. (навуцы, мастацтву і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

верашча́ка, ‑і, ДМ ‑шчацы, ж.

Рэдкая мучная страва з мясам, каўбасой і рознымі прыправамі. Тым часам маці даставала Чыгунчык з печы, лыжку брала І верашчаку налівала. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)