высакаро́ддзе, ‑я, н.

Уст. У дарэвалюцыйнай Расіі — тытулаванне цывільных чыноўнікаў пятага класа і іх жонак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сярэдняру́скі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сярэдзіны еўрапейскай часткі Расіі. Сярэдняруская прырода. Сярэднярускія гаворкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ду́ма², -ы, мн. -ы, дум, ж.

Назва розных органаў цэнтральнага, а таксама мясцовага кіраўніцтва ў Расіі ў розныя часы.

Дзяржаўная д.

Баярская д.

Гарадская д.

|| прым. ду́мны, -ая, -ае і ду́мскі, -ая, -ае.

Думныя баяры.

Думскі дэпутат.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́ласць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. У Старажытнай Русі: мясцовасць, падпарадкаваная адной уладзе.

2. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка, падраздзяленне ўезда ў сельскай мясцовасці Расіі, у Вялікім Княстве Літоўскім і ў СССР да раяніравання.

|| прым. валасны́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кандуі́т, -а, М -дуіце, мн. -ы, -аў, м. (уст.).

У дарэвалюцыйнай Расіі (пераважна ў духоўных навучальных установах і кадэцкіх карпусах): журнал, у які заносіліся звесткі пра паводзіны вучняў або ваеннаслужачых.

Запісаць у к.

|| прым. кандуі́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сена́т, -а, М -на́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Дзяржаўны савет, вышэйшы орган кіравання ў Старажытным Рыме.

2. Вышэйшая судова-адміністрацыйная ўстанова ў царскай Расіі.

3. Верхняя заканадаўчая палата парламента ў некаторых дзяржавах.

|| прым. сена́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пансіён, ‑а, м.

1. Дзяржаўная або прыватная закрытая навучальная ўстанова з інтэрнатам, у якой выхаванцы жывуць на поўным утрыманні (у дарэвалюцыйнай Расіі і ў капіталістычных краінах). // Платны інтэрнат у некаторых сярэдніх навучальных установах у дарэвалюцыйнай Расіі.

2. Невялікая гасцініца, у якой пастаяльцы забяспечваюцца харчаваннем (у дарэвалюцыйнай Расіі і ў капіталістычных краінах).

3. Утрыманне на поўным забеспячэнні. Сам.. [Няронскі] чалавек нежанаты і знаходзіцца на поўным пансіёне ў адной яўрэйскай сям’і. Сташэўскі.

[Фр. pension ад лац. pensio — плацеж, узнос, арэндная ці кватэрная плата.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пад’есау́л, ‑а, м.

Афіцэрскі чын у казацкіх войсках дарэвалюцыйнай Расіі ніжэй есаула. // Асоба ў гэтым чыне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нарадаво́льства, ‑а, н.

Гіст. Грамадскапалітычны рух у Расіі, на чале якога стаяла арганізацыя народнікаў «Народная воля».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ахра́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

Разм. Орган тайнага паліцэйскага нагляду ў дарэвалюцыйнай Расіі; ахраннае аддзяленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)