напіля́ць
‘моцна кусаць, джгаць каго-небудзь; пілаваць што-небудзь і без прамога дапаўнення; няўмела іграць’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
напіля́ю |
напіля́ем |
| 2-я ас. |
напіля́еш |
напіля́еце |
| 3-я ас. |
напіля́е |
напіля́юць |
| Прошлы час |
| м. |
напіля́ў |
напіля́лі |
| ж. |
напіля́ла |
| н. |
напіля́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
напіля́й |
напіля́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
напіля́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
надёжно нареч.
1. надзе́йна; (верно) пэ́ўна;
2. (прочно) надзе́йна, мо́цна, трыва́ла;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усхадзі́цца, -хаджу́ся, -хо́дзішся, -хо́дзіцца; зак.
1. Дайсці да крайняй ступені праяўлення чаго-н.; пачаць моцна дурэць, сваволіць.
Дзеці ўсхадзіліся, не суняць.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць моцна бушаваць (пра з’явы прыроды).
Усхадзіўся вецер.
|| незак. усхо́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
галёкаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).
Моцна крычаць, звычайна пераклікаючыся ў лесе.
|| наз. галёканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
га́хнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак. (разм.).
Моцна ўдарыцца, стукнуцца аб што-н.
Г. аб дзверы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бра́знуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак. (разм.).
Моцна, з сілай упасці; грымнуцца, грукнуцца.
Б. аб падлогу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акале́лы, -ая, -ае.
1. Змерзлы, моцна азяблы.
Акалелыя рукі.
2. Мёртвы (часцей пра жывёлін).
А. воўк.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акачане́лы, -ая, -ае.
Які моцна замёрз, застыў ад холаду; адубелы.
Акачанелыя рукі.
|| наз. акачане́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хо́дыр, -у, м.
У выразе: хадзіць ходырам (разм.) — моцна трэсціся, хістацца.
Ад ветру палатка ходзіць ходырам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напава́л, прысл.
1. Адразу насмерць.
Забіць звера н.
2. перан. Вельмі моцна; пераканальна.
Факты білі н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)