баяні́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Музыкант, які іграе на баяне. Баяніст, доўгі дзяцюк, прыклаўшы вуха да мяхоў, ляніва расцягваў баян. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

така́рня, ‑і, ж.

Такарная майстэрня. А пасярод двара доўгі нізкі будынак, цагляны. Тут мясціўся кавальскі цэх, ліцейня, такарня і бля[х]арня. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цалю́сенькі, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і цалюткі. [Маці:] — Ай ды Сёмка! Цалюсенькі дзянёк, гэткі доўгі дзень і не паказацца ў хату. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прадаўгава́ты ’падоўжаны; большы ў даўжыню, чым у шырыню’ (ТСБМ). Конфікснае (пра- + ‑аты) утварэнне ад доўгі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

навадзі́ць, ‑ваджу, ‑водзіш, ‑водзіць; пр. навадзіў, ‑дзіла; зак., каго.

1. Прывесці многа каго‑н. куды‑н.

2. Павадзіць каго‑н. доўгі час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напластава́цца, ‑туецца; зак.

1. Размясціцца пластамі. Напластаваліся наносы.

2. перан. Захавацца ў пэўнай паслядоўнасці за доўгі перыяд часу. У душы напластаваліся ўспаміны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ско́сак, ‑ска, м.

Спец.

1. Коса зрэзаны клін (тканіны, дрэва і пад.).

2. Каса, якая за доўгі перыяд працы зрэзалася, стала вузкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

то́га, ‑і, ДМ тозе, ж.

Гіст. У старажытных рымлян — верхняе мужчынскае адзенне, доўгі плашч без рукавоў.

•••

Убірацца ў тогу гл. убірацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыга́ністы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які нагадвае па выгляду і па характару цыгана. Гаспадар — Сямён Марчанка — цыганісты, доўгі і вёрткі, як уюн. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Верацёльніца ’доўгі дажджавы чарвяк’ (Шат.). Параўн. верацённік ’змяя’ (Сцяшк. МГ). Да верацяно́ (назва дадзена па форме).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)