падсядзёлак, ‑лка, м.

Частка конскай вупражы: накрытая скурай падушка, якая падкладваецца пад пасак. Цэлы вечар пры лучыне дзед правіў хамут і паўшоры, падшываў новы лямец да падсядзёлка. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памясці́цца, ‑мяшчуся, ‑месцішся, ‑месціцца; зак.

Тое, што і змясціцца. Госці ледзь памясціліся за трыма сталамі. Гроднеў. — Дык пераходзь да мяне, — шчыра прапанаваў дзед Лукаш. — Як-небудзь памесцімся. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павыпо́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Выпараць усіх, многіх або ўсё, многае. Павыпорваць лісянят з нораў. □ Дзед Талаш, павыпорваў [гузікі з белымі арламі] і замяніў іх сваімі саматужнымі, паляшуцкімі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

незгаво́рлівы, ‑ая, ‑ае.

Такі, з якім цяжка згаварыцца; упарты. Дзед быў сёння на дзіва незгаворлівы. Ці не здагадаўся, што яго хочуць сасватаць на рызыкоўную справу — асаджваць пчол? Рылько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плаво́к, плаўка, м.

Тое, што і паплавок. Сядзіць дзед Агей без шапкі. Не мігаючы глядзіць на плавок, на галачку хлеба, што гойдаецца на кручку ля самага дна. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

булён, ‑у, м.

1. Нічым не запраўлены мясны адвар. [Гаспадыня:] — Вы будзеце есці курыны булён? Гартны.

2. Бульбяны суп, засквараны салам. Дзед Лукаш чысціў бульбу — збіраўся варыць булён. Якімовіч.

[Фр. bouillon.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фа́рсавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да фарса. // Уласцівы фарсу; блазенскі. І рознага роду фарсавыя кепікі, «конікі», якія «выкідвае» дзед, не аслабляюць, а ўзмацняюць непаўторнасць яго аблічча. Усікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смалі́ць², смалю́, сма́ліш, сма́ліць; сма́лены; незак.

1. каго-што. Апякаць агнём, чымсьці гарачым.

С. пальцы запалкай.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Абдаваць гарачынёй, прыпякаць (пра сонца).

Нясцерпна смаліць сонца.

3. каго-што. Абпальваючы агнём, знішчаць рэштку пуху, шэрсці і пад.

С. свінню.

С. качку.

4. што і без дап. Курыць (разм.).

Цэлы дзень дзед смаліць люльку за люлькай.

|| зак. абсмалі́ць, -смалю́, -сма́ліш, -сма́ліць; -сма́лены (да 1 і 3 знач.) і асмалі́ць, асмалю́, асма́ліш, асма́ліць; асма́лены (да 1 і 3 знач.).

|| наз. смале́нне, -я, н. (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прапясо́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго.

Разм. Вынесці вымову, моцна прабраць. — Так яму, лайдаку, і трэба, — прабурчаў дзед, калі Сашка паведаміў яму, што Дзіму-марака ў насценгазеце прапясочылі. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ачмурэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Разм. Страціць здольнасць ясна ўспрымаць і разумець навакольнае; адурэць. [Сусед Сідара:] — Куды вы!.. Ачмурэлі!.. Згубіць сябе хочаце!.. Галавач. — Як бог свят, ачмурэў чалавек! — спалохаўся дзед. Бажко.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)