лебяда́, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Пустазелле сямейства лебядовых з лісцем, якое звычайна пакрыта мучністым налётам. Сівелі ўзгоркі ад палыну і шэрай квецені лебяды, іржа кепскага шчаўя зацягнула пожні. Хадкевіч. Прызба па самыя вокны зарасла была лебядою і лопухам. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ма́церын, ‑а.

Разм. Які мае адносіны да маці, належыць маці. Любуючыся паводкаю, Рыгор успамінаў мацерыны байкі. Гартны. На лаўцы перад .. [шафаю] ляжала ўся выбраная з яе адзежа: бацькаўская святочная, кароткая, да калень, футэрка на заячых [ш]курках, мацерына паліто на ваце. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недае́дкі, ‑аў; адз. недаедак, ‑дка, м.

Рэшткі чаго‑н. няз’едзенага; недаедзеныя кавалкі. Гледзячы ўніз, пазнаў [Грушка] сляды дзікоў і недаедкі леташніх яблык, .. утаптаных у траву. Пестрак. У нашых кайстрах яшчэ недаедкі хлеба і нават мяса: яго мы знайшлі на хутары. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

но́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., на каго і без дап.

Разм. Паганяючы крыкам «но», прымушаць ісці хутчэй. [Немцы] ехалі, крадучыся, нават не некалі на коней, не гаварылі паміж сабой. Грахоўскі. Хлапчук закруціў над канём канцамі лейцаў, пачаў нокаць і цмокаць. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паабраста́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Пакрыцца валасамі, шэрсцю і пад. — пра ўсіх, многіх. Некаторыя [партызаны] страшэнна паабрасталі бародамі. Чорны. // (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Абрасці якой‑н. расліннасцю з усіх бакоў. Дрэвы паабрасталі былі мохам і высыхалі. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павысяда́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

1. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Прабіцца на паверхню ў многіх месцах, усюды (пра валасы). На.. [шыі] павысядала кароткае шчацінне. Чорны.

2. Разм. Высадзіцца адкуль‑н. — пра ўсіх, многіх. Павысядалі пасажыры з аўтобуса.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паглумі́ць, ‑глумлю, ‑глуміш, ‑глуміць; зак., каго-што.

Разм. Сапсаваць, зглуміць што‑н. [Трактарыст:] — То мо трэба было пачакаць? А то парэзалі, паглумілі поплаў... Місько. — А нашто ты [каваль] плугі паглуміў? — выразна прагуў голас. Чорны. Паглумілі маладую віку коні, уцякаючы да сёл. Вялюгін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паку́тніцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пакутніка і пакутніцтва. Раманюк .. пакляўся адпомсціць ворагу і за пакутніцкую смерць Тараса і за ўсіх нас. Краўчанка. // Які выяўляе пакуты. Палкоўнік, злосны і зняможаны, адкінуўся на падушку, з пакутніцкім выглядам заплюшчыў вочы. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папакра́сці, ‑краду, ‑крадзеш, ‑крадзе; пр. папакраў, ‑крала; зак., каго-што і чаго.

Разм. Красці доўга, неаднаразова; пакрасці многа каго‑, чаго‑н. — А ты не прывучай свайго хлопца да зладзейства. — Што ён у цябе ўкраў? — Мала ён у мяне яблыкаў папакраў? Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папрыязджа́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Прыехаць, з’ехацца куды‑н. — пра ўсіх, многіх. [Няміра:] — Арандаваць зямлю папрыязджалі нетутэйшыя людзі. Чорны. Госці ахвотна пацягнуліся з усіх бакоў. Папрыязджалі нават і тыя сваякі ды знаёмыя, што жылі за сто і больш вёрст. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)