Паласну́ць ’моцна ударыць, пакінуўшы след, рану (звычайна чым-н. рэжучым)’ (ТСБМ, Мядзв., Др.-Падб., Юрч.). Рус. полосну́ть ’ударыць нажом’. Гараеў (Доп., 2, 29) і Кіпарскі (ВЯ, 1956, 5, 136) узводзяць да паласа (гл.) (гл. яшчэ Фасмер, 3, 315).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спля́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.
1. Сапсаваць што-н.; разбурыць, зруйнаваць.
Горад спляжылі ўшчэнт.
С. добрую касу.
2. што. Пра лес: вынішчыць, ссячы (разм.).
Будавалі дарогу і спляжылі ўвесь бярэзнік.
3. што. Вытаптаць, стаптаць; затаптаць, забрудзіць (разм.).
Каровы спляжылі жыта.
Усю пасцель спляжылі.
4. каго і без дап. Ударыць, пабіць (разм., груб.).
С. кіем па спіне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вальтану́ты ’ненармальны’ (З нар. сл.). Да *вальтануць ’ударыць токам’ < вольт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
плашмя́ нареч. пла́зам;
упа́сть плашмя́ упа́сці пла́зам; (навзничь) дагары́; (на грудь) ніц, ні́цма;
уда́рить плашмя́ са́блей уда́рыць пла́зам ша́бляй.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Зы́знуць ’ударыць’, ’апухаць’ (Шат.). Укр. дзи́знути ’хутка пранесціся, праляцець (пра камень)’. Параўн. азызнуць ’азябнуць’, азызаць ’апухаць’ (гл.). Параўн. славац. zízať ’паглядваць’, славен. zízati ’ссаць, асабліва грудзі’. Можа, ’ударыць так, што зрабіць касавокім’, ’апухнуць так, што зрабіцца касавокім’. Гл. зызы. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ня́мнуць (нямнаць) ’ударыць, гнянуць’ (Крыў., Дзіс.). Відаць, гукапераймальнае, параўн. Умнуць ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нізну́ць ’парнуць вострым прадметам; раптоўна зашыцца’ (ТС), ’ударыць’ (Ян.). Гл. нізаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Валяну́ць ’пайсці густа (пра снег); ударыць’ (КТС). Да валіць. Параўн. вальнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жа́рнуць ’ударыць з вялікай сілай’. Аднакратны дзеяслоў утвораны ад жа́рыць 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нэ́бнуць ’ударыць, стукнуць’ (вілейск., Нар. сл.). Няясна. Параўн. намнуць ’тс’, гл. палаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)