дзе́йнасць, -і, ж.

1. Заняткі, праца ў якой-н. галіне.

Гаспадарчая д.

Педагагічная д.

Навукова-даследчая д.

2. Сукупнасць дзеянняў, мерапрыемстваў якога-н. прадпрыемства, установы і пад.

Д. бібліятэкі.

Д. школы па выхаванні моладзі.

3. Работа, функцыянаванне якіх-н. органаў арганізма або дзеянне сіл прыроды.

Д. сэрца.

Д. вулкана.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

*Мецялу́ха 1, мытылу́ха, мэтэлу́ха ’мяцеліца’ (малар., Нар. лекс., Сл. Брэс.), метэлю́га ’сумёт’ (паўд.-беласт., БЛ, 11). Да ме́сці, мяце́ль (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 38). Сюды ж мецялю́жны ’завейны, завірушны’ (Нар. Гом.).

Мецялу́ха 2 ’вясёлка’ (івац., ДАБМ, к. 312). Да весялу́ха 2 (гл.). Мена зычных адбылася пад уплывам мяцель — іншай з’явы прыроды.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ёг, ‑а, м.

Паслядоўнік індыйскага рэлігійна-філасофскага вучэння, якое сцвярджае, што шляхам дыхальных, фізічных і маральных трэніровак можна выйсці з-пад улады пачуццяў і законаў прыроды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заду́млівасць, ‑і, ж.

Стан і ўласцівасць задумлівага; задуменнасць. Неяк адразу ва ўсіх гарэзлівы настрой змяніўся задумлівасцю, засяроджанасцю. Бураўкін. Ніхто не пачутае велічнай задумлівасці прыроды. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

накірава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад накіраваць.

2. у знач. прым. Спец. Які дзейнічае ў пэўным, патрэбным кірунку. Накіраваны прамень. Накіраванае змяненне прыроды арганізмаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ні́мфа, ‑ы, ж.

1. У грэчаскай міфалогіі — бажаство ў выглядзе жанчыны, якое ўвасабляе сабою розныя сілы прыроды.

2. У заалогіі — другая стадыя развіцця лічынкі некаторых насякомых.

[Грэч. nymphē — нявеста, маладая жанчына; німфа.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усенаро́дны, ‑ая, ‑ае.

Які належыць усяму народу, ахоплівае ўвесь народ. Усенароднае свята. Усенароднае сацыялістычнае спаборніцтва. // Такі, у якім удзельнічае ўвесь народ. Ахова прыроды — справа ўсенародная. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сабра́насць, ‑і, ж.

Уласцівасць сабранага. [Піліп Андрэевіч] вызначаўся нейкай асаблівай унутранай сабранасцю, спакоем, якія звычайна ўласцівы людзям, чыё жыццё праходзіць на ўлонні прыроды, у любоўным яднанні з ёю. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

татэ́м, ‑а, м.

Пэўны від жывёл, раслін ці які‑н. прадмет нежывой прыроды, што служыць аб’ектам рэлігійнага пакланення. // Герб племені з відарысам такой жывёлы, расліны і пад.

[Англ. totem з мовы паўночнаамерыканскіх індзейцаў.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

антрапамарфі́зм, ‑у, м.

1. Адна з форм анімізму — перанясенне псіхічных уласцівасцей чалавека на з’явы і прадметы прыроды.

2. Уяўленне багоў у выглядзе людзей, якое ўласціва для многіх рэлігій.

[Ад грэч. ánthrōpos — чалавек і morphe — від.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)